ulardagi boshqarish uslubini boshqalardan ajratib turadi. Bu to‘garaklarda oddiy
ishchidan tortib, korxona rahbarigacha ijodiy g‘oyalar bilan qatnashishi, izlanish
va tashabbuskorlik, kerak bo‘lsa o‘zini qurbon qilishi bilan boshqa xorijiy,
an’anaviy boshqarishlardan ajralib turadi.
Xorijiy tajribalardan Shved modeliga nazar tashlasak, bu modelga xos
xususiyatlaming bir qancha milliy tomonlarini ko‘rish mumkin: bular ratsionalizm,
tadbirkorlik, muammolami inqiloblarsiz, katta sakrashlarsiz tinch yo‘l bilan hal
eta bilish.
Shved modeli shunga asoslanadiki, davlat firmalaming ishlab chiqarish
faoUyatiga aralashmaydi, mehnat bozoridagi faol siyosat bozor ijtimoiy-iqtisodiy
chiqimlarini iloji boricha minimum miqdorda saqlashi lozim. Modelning yana
bir muhim tomoni shundaki, xususiy sektor ishlab chiqarishni maksimal o‘stirish,
xalqning turmush darajasini yaxshilash, soliqlar tizimi orqali davlat tomonidan
olingan foydani iloji boricha ko‘proq qismini ahoUga bo‘lib berishni nazorat
qiladi. Biroq bunda ishlab chiqarish asoslariga ta’sir ko‘rsatmaslik kerak (erkin
sohibkorlik, raqobat, talab va taklif). Bunda asosan jamoa pul jamg‘armalari va
infrastruktura elementlariga ko'proq yon bosiladi. Bu esa o‘z navbatida soliqlar
va davlat xarajatlari orqali milliy daromadni bo‘linishi, iste’mol qilinishi va
qayta bo‘lib berilishida davlat roli tobora oshib boradi. Shved modelining
35
ahamiyat kasb etuvchi tomonlari uning yuqori darajada institutlashtirish (qonun
kuchi) davlatning inqirozlarga qarshi siyosatining faolligidir.
Ko‘pchilik shved tajribasini va uslublarini osongina eksport qilish va uni
istalgan mamlakatda hayotga tatbiq qilish mumkin deb o‘ylaydi. Lekin har bir
Do'stlaringiz bilan baham: |
