Elektron qam rash ehtim olligi ry-yadro
hajm ining atom elektroniar
qobiqlari hajmi nisbatiga teng:
co
R
V
V
'0 y
bu yerda
R - yadro radiusi /2 = 10 12— 10 13 sm;
r0 - atom qobiq radiusi
r0 = 10 8— 0"10 sm.
Bundan ko‘rinib turibdiki, og‘ir yadrolarda
R o ‘shib boraveradi, elektron
qobiq
radiusi
r0 kichiklashaveradi, bu esa elektron qamrash ehtimolligi ni
keskin oshiradi.
3.6-§. Beta-turg‘unlik sharti va yemirilish turlari
Beta-yemirilishdayadro zaryadi o‘zgaradi, massa soni o‘zgarmaydi, ya’ni
izobar yadrolar ichida eng katta bog‘lanish energiyasiga ega bo‘Igan yadro
A-yemirilishga nisbatan turg‘un, qolganlari esa radioaktiv bo‘ladi.
MaMumki, bogManish energiyasi massasi bilan quyidagicha bogMangan
M = Zmp + ( A - Z)mn - AEbog,,
.
(3.6.1)
A £
energiya uchun Veyszekker formulasi
orqali ifodasini keltirib
qo‘ysak:
z 2
M
= Zmp - h ( A - Z ) m H - a A + j3A2n + / —
jjj
- +
H M ? £ L _ S A -m
'
A
(3.6.2)
ifodadan ko‘rinib turibdiki,
yadro massasi
M yadro zaryadi Z2
bogManishda boMib, grafigi parabola chizigMni beradi (3.6-rasm). Izobar
yadrolarA = const ichida (3-turg‘unIik sharti
bogManish energiyasining
maksimum, massasining eng minimum qiymatiga mos keladi. Shuning
uchun (3.6.2) ifodani A = const deb o ‘zgaruvchi
Z ga nisbatan M ning
maksimum qiymatini olish lozim, buning uchun (3.6.2) dan Z bo‘yicha
hosilasini olib, ekstrum qiymatini topamiz.
86
www.ziyouz.com kutubxonasi
(3.6.2)
ifodada 5 va 6 hadlar (kulon va simmetriklik energiyalariga mos
keluvchi) Z ga bog‘liq:
yZ2A~m + ^ A j Z - = ° l
rZ2A -V3+ t
hosila olsak:
A ga ko‘paytirsak:
A 2 - A A Z + 4Z
_2
=
yZ2A~V3 + $ 4 - 4 Z Z + 4 Z 2% = 0 .
1
Do'stlaringiz bilan baham: