Ramiz Mehdiyev demokratiya yolunda: irs haqqında düşünərkən


Download 5.08 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/41
Sana15.09.2017
Hajmi5.08 Mb.
#15717
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   41
§ AZƏRBAYCAN – 2005 

  KİV 

 

Azərbaycanda seçki qarşıdurması 2005-ci ilin əvvəlində, 



bəzi, xüsusilə müxalifət kütləvi informasiya vasitələri “arzu 

olunanı gerçəklik kimi” qələmə verərək, radikalcasına ölkəni 

sayca növbəti “məxməri” inqilaba əsas namizəd kimi təqdim 

edəndə başlamışdı. Hər bir müxalifət qəzeti iqtidarı Gürcüs-

tanda və Ukraynada baş vermiş hadisələrin təkrarlanmasının 

mümkünlüyü ilə  şantaj etməyi bir qaydaya çevirmişdi. 

Qırğızıstandakı hadisələrdən sonra müxalifət liderləri və 

KİV-ləri daha da ruhlandılar: siyasi baxımdan belə bir passiv 



 

 

448 



Ramiz 

Mehdiyev  

 

Demokratiya 



yolunda: 

irs haqqında 

düşünərkən

 

ölkədə müxalifətin qələbəsi onlarda Azərbaycanda da 



tezliklə çevrilişin mümkünlüyünə ümid doğururdu. Qərbin 

tezliklə “özünü göstərəcək” dəstəyindən məstolma isə 

müxalifətdə öz imkanları haqqında səhv təsəvvürlərə  zəmin 

yaratmışdı. Müxalifətçilərin fikrincə, qarşıdakı “məxməri” 

inqilabın uğuru məhz Qərbin dəstəyindən asılı idi. AXCP-nin 

sədri  Əli Kərimli 2003-cü ilin dekabrında “Azadlıq” 

qəzetində  dərc olunmuş  məqaləsində

1

  Qərbin dəstəyinin 



vacibliyini vurğulayaraq,  əvvəlki seçkilərdə müxalifətin 

məğlubiyyətinə səbəb olan iki əsas amili göstərirdi: 

  birləşmək qabiliyyətinin olmaması; 

  Qərbin dəstəyinin olmaması (!) 

Müxalifət məhz elə bu iki məsələdə  də büdrədi. Siyasi 

təşkilatlardan hər biri hesab edirdi ki, müxalifəti birləşdirən 

məhz o olacaq və beynəlxalq təşkilatların və demokratiyanın 

donoru olan ölkələrin “xeyir-duası” ilə inqilabi transforma-

siyaya başlayacaqdır.  Əli Kərimli parlament seçkiləri  ərəfə-

sində Avropanın bir neçə ölkəsinə  səfərə  çıxdı. O, hesab 

edirdi ki, bu, onun rəhbərliyi ilə milli müxalifətin Azər-

baycanda Gürcüstan və Ukraynadakı kimi inqilabı həyata ke-

çirməyə qadir olması barədə beynəlxalq strukturların rəyini 

möhkəmləndirməli idi. İsa Qəmbər isə həmin vaxt ABŞ-a və 

Böyük Britaniyaya səfərlər etdi, xüsusilə ADR-in sədri Rəsul 

Quliyevin vasitəsilə bir sıra qeyri-hökumət təşkilatlarında 

onun görüşləri təşkil olundu. 

Müxalifət dəstəyi öz ölkəsində, öz vətəndaşlarında ax-

tarmır, mümkün “məxməri” inqilabın uğuruna Azərbaycanın 

hüdudlarından kənarda təminat almağa çalışırdı. “Mərkəzə” 

                                                 

1

 



“Mübarizəmizin yeni mərhələsi. Nələri etməliyik? Nələri etməməliyik?”. 

“Azadlıq” qəzeti, dekabr 2003-cü il.

 


 

 

449



3‐cü fəsil 

 

İnqilablardan 



təkamülə 

doğru: 


siyasi reallığı 

transformasiya 

edərkən 

Əgər  biz  1848‐ci  ildən  1968‐ci  ilədək  coğrafi  mədəniyyəti  liberal  kon‐

sensusa  əsaslanan,  liberallara  “demokratiya”  anlayışından  öz  mülahi‐

zələrinə  görə  istifadə  etmək  və  onun  tərəfdarlarının  qüvvələrini  əldən 

salmaq  imkanı  açan  dünyada  yaşayırdıqsa,  indi  biz  Yitsin  “mərkəz 

üçün yer olmayan” dünyasında yaşayırıq. Biz sərt seçki qarşısındayıq: 

ya “bərabər azadlıq”, ya da nə azadlıq, nə də bərabərlik; ya cəmiyyətdə 

hamının  və  hər  kəsin  birləşdirilməsinə  yönəldilmiş  real  səylər,  yaxud 

da son dərəcə böyümüş dünya, bir növ ümumdünya aparteidi sistemi. 

Liberalizmin  1848‐ci  ildən  1968‐ci  ilədək  olan  təsiri  demokratları  ya 

liberal  çalarlı  göstərişləri  qəbul  etməyə,  ya  da  özlərini  unudulmağa 

məhkum etməyə vadar edirdi... Lakin tab gətirmiş liberallar indi seçim 

qarşısındadırlar:  onlar  ya  müəyyən  dərəcədə  demokratik  göstərişləri 

qəbul edə, yaxud da özünün siyasi təsirini itirə bilərlər. 

 

İ.Vallerstayn 

Bizim tanıdığımız dünyanın sonu. 

XXI əsrin sosiologiyası 

göndərilən anonim xəbərlərin güçünə keçmiş vaxtlarda olan 

inam milli müxalifətdə  dəyişilmiş  şəkildə qalmışdı. O, 

əvvəlki kimi, yenə  də daxili problemlərin və ziddiyyətlərin 

Azərbaycandan kənarda həllinə bel bağlayır. Sanki kommu-

nist dövrünün anonim çuğulluqlar praktikasını təkrarlayaraq, 

radikalların nümayəndələri beynəlxalq təşkilatlara Azərbay-

canda gedən proseslər haqqında uydurma, yalan məlumat 

göndərməyi özlərinə borc bilirlər. Onlar yalnız  şəxsi məq-

sədlər güdərək, Azərbaycanı totalitar dövlət, hakim rejimi isə 

avtoritar rejim kimi göstərməyə çalışırlar. Bununla bərabər, 

müxalifət liderlərinin müxtəlif təşkilatların, o cümlədən də 

gənclər təşkilatlarının liderləri ilə görüşlərinin sovet təbliğatı 

ruhunda necə coşğunluqla təsvir edilməsi təəccüb doğurur. 

Bununla əlaqədar müxalifət partiyalarından birinin lideri, 

Vətəndaş  Həmrəyliyi Partiyasının sədri Sabir Rüstəmxanlı-

nın radikal müxalifət KİV-lərinin yaratdığı ajiotaja dəqiq 

qiymət verən sözlərini xatrıladacağam: “Son vaxtlar Azər-



 

 

450 



Ramiz 

Mehdiyev  

 

Demokratiya 



yolunda: 

irs haqqında 

düşünərkən

 

baycan müxalifətində  xəstə bir ovqat yaranıb. Kim hansı 



ölkəyə gedirsə, səfər edirsə, qəzetləri vasitəsilə belə bir xəbər 

yayırlar ki, həmin ölkə  həmin  şəxsi dəstəkləyir və yaxud 

filan ölkə filankəsi prezident görmək istəyir. Müxalifət 

gözləyir ki, kimsə  kənardan gəlib Azərbaycan üçün dövlət 

başçısı  təyin edəcək. Bu psixologiyadan birdəfəlik xilas 

olmaq lazımdır”

1



Praktik olaraq, bütün müxalifət KİV-ləri qarşıdakı parla-



ment seçkilərində özlərinin uğurunun rəhnini Qərbin dəstə-

yində görürdü və beynəlxalq təşkilatların nümayəndələrinin 

də bu qəbildən olan sözləri bunu təsdiq edirdi: “Hakimiyyət 

Ukraynada və Gürcüstanda baş verənlərdən ibrət dərsi 

götürməlidir”

2

. Müxalifət bu cür bəyanatlardan fəal sui-



istifadə edirdi. İş o yerə çatırdı ki, müxalifətin keçirdiyi 

kütləvi aksiyalar zamanı belə fikirlər transparantlarda və 

plakatlarda da yazılırdı. 

Müxalifət nəşrləri bütün seçkiqabağı dövrdə müxalifətin 

ümumi proqramını deyil, yalnız öz sahiblərini, yəni siyasi li-

derlərini təbliğ edirdi, bu proqram qəzet yazılarında ancaq 

ritorik haşiyə olaraq qalırdı.  Əks-elita daxilində ideoloji və 

struktur dağınıqlığının bundan da əyani nümayişi ola 

bilərmi? Belə vəziyyətin səbəbləri, bir tərəfdən, siyasi cəhət-

lərin məhdudluğunda, digər tərəfdən, elitanın strukturunda 

idi. 2000-ci ildən sonra elitanın “ideokratiya” istiqamətində 

birləşməsi milli müxalifəti onun ayrı-ayrı qruplarının uğur 

qazanmağa elə bir şansı olmayan davakar “çıxışlara” doğru 

fəal surətdə sürükləməyə başladı. 

                                                 

1

 



“Müxalifət daxilində etimad problemi var”. “Yeni Azərbaycan” qəzeti, 

5 iyul 2003-cü il.

 

2

 



Andreas Qross – Avropa Şurasının deputatı. “Azadlıq” qəzeti, 28 aprel 

2005-ci il.

 


 

 

451



3‐cü fəsil 

 

İnqilablardan 



təkamülə 

doğru: 


siyasi reallığı 

transformasiya 

edərkən 

2003-cü ildə müxalifət qəzetlərinin təhlili partiyaların 

aşkar dağınıqlığını göstərirdi. Məsələn, AXCP-nin rəsmi or-

qanı olan “Azadlıq” qəzeti diqqəti yalnız  Əli Kərimliyə ve-

rərək, müttəfiqləri inkar edir, çox vaxt isə üstüörtülü şəkildə 

“onları unutmağa” çalışırdı. Müsavat Partiyasının rəsmi 

orqanı olan “Yeni Müsavat” qəzeti isə İsa Qəmbərin məziy-

yətlərini və siyasi gələcəyini şişirdirdi. ADP-nin orqanı olan 

“Bakı  xəbər” qəzeti də  həmin nəşrlərdən geri qalmır, Rəsul 

Quliyevi taleyi tamamilə onun ölkəyə qayıtmasından asılı 

olan bütün müxalifətin lideri kimi təqdim etməyə çalışırdı. 

Butün bunlar Müsavat, AXCP və ADP-nin iştirakı ilə yara-

dılmış, sonralar “Azadlıq” bloku adlandırılmış müxalifətçi 

təşkilatlar “üçlüyünün” koalisiyasının” bəyan etdiyi yalançı 

birlik fonunda baş verirdi. 

Məsələn, “Azadlıq” qəzeti yazırdı: “Azərbaycanda de-

mokratik inqilabın lideri kimi adı  həm müxalifət, həm 

iqtidar, həm də beynəlxalq səviyyədə tez-tez çəkilən  Əli 

Kərimlinin digər müxalif qüvvələrin rəhbərliyi tərəfindən 

hər hansı siyasi qısqanclıq problemi ilə qarşılaşmayacağına 

ümid etmək olar. Çünki Əli Kərimlidən başqa heç bir 

partiyanın lideri xalqı meydana səsləyib, qələbə vəd edəcəyi 

ilə bağlı söz vermək iqtidarında deyil”

1

. Həmin qəzet daha 



sonra yazırdı: “ADP-AXCP-Müsavat bloku məhz  Əli 

Kərimlinin irəli sürdüyü vahid namizədlər siyahısı barədə 

modelə söykənir. Məhz AXCP 2004-cü ilin payızında 

təkbaşına 7 dəfə icazəsiz piket keçirdi... Beləliklə, AXCP 

bir təşkilat olaraq və onun sədri siyasi lider kimi bu ilyarım 

müddətin böyük bir hissəsini təkbaşına mübarizə apararaq, 

                                                 

1

 



“Azərbaycanda demokratik inqilab gözləmək olarmı”, “Azadlıq” qəzeti, 

1 aprel 2005-ci il.

 


 

 

452 



Ramiz 

Mehdiyev  

 

Demokratiya 



yolunda: 

irs haqqında 

düşünərkən

 

mühasirəni yarmışdır”



1

. Gördüyümüz kimi, rasional və 

konstruktiv təkliflər, yaxud da müxalifətin birliyi haqqında 

bir kəlmə də yoxdur. 

Həmin vaxt “Yeni Müsavat” qəzeti isə yazırdı: “15 ok-

tyabr hadisələri İsa Qəmbərin komandasının gücünü göstərdi. 

Biz ümidsizlik şəraitində Azərbaycan xalqını qələbəyə inan-

dırdıq... Müsavat varsa, deməli, Azərbaycanın gələcəyinə 

ümid var”

2

. Yenə  də koalisiya üzrə  tərəfdaşlar haqqında, 



partiyanın hansı problemləri həll etmək niyyəti və s. barədə 

bir kəlmə də deyilmir. 

2005-ci ilin əvvəlindən müxalifət KİV-ləri “Parlament 

seçkiləri iqtidarın sonuncu cəhdidir”, “Demokratik seçkilər 

keçirilməsini istəyənlər qoy inqilaba hazırlaşsınlar”, “İqtidar 

panikadadır” və s. sərlövhəli yazılarla dolu idi. Məsələn, 

“Yeni Müsavat” qəzetinin redaktoru Rauf Arifoğlu yazırdı: 

“Azərbaycan bir qurtuluşa möhtacdır. Bunu hər zaman yaz-

dıq, dedik. Son vaxtlar gözlənilən bu qurtuluşun adına  əski 

vaxtlarda olduğu kimi, inqilab deyirlər. Olsun. Biz yenə bu 

yoldayıq, bizim xəttimiz budur”

3

. Müxalifət yalnız və yalnız 



“məxməri” inqilaba hazırlaşır, hətta seçimin Azərbaycan 

xalqının sivilizasiyalı və açıq səsverməsi vasitəsilə ediləcəyi 

fikrini yaxına da buraxmırdı. Öz qüvvələrinə  əmin olan 

müxalifət liderləri cəmiyyəti inandırmağa çalışırdılar ki, 

inqilab ssenarisi reallaşdırılmağa hazırdır. 

Eyni zamanda, müxalifət qəzetləri isə bu arada cidd-

cəhdlə belə şayiələr yayırdı ki, guya müxalifətə parlamentdə 

                                                 

1

 

“Böyük dönüş”. “Azadlıq” qəzeti, 7 aprel 2005-ci il.



 

2

 



“Azərbaycana bir qələbə borcumuz var”. “Yeni Müsavat” qəzeti, 

10 aprel 2005-ci il.

 

3

 “



Yeni Müsavat” qəzeti, 14 aprel 2005-ci il.

 


 

 

453



3‐cü fəsil 

 

İnqilablardan 



təkamülə 

doğru: 


siyasi reallığı 

transformasiya 

edərkən 

bəri başdan yerlər ayrılmamışdır. Müxalifət təhlilçiləri deyi-

lənlərin fikrincə, “məxməri” transformasiyanın qarşısını al-

maq üçün iqtidar parlamentdə yerlərin bir hissəsini (müxtəlif 

rəqəmlər səslənirdi: 20-dən 35-dək) müxalifətə güzəştə 

getmək niyyətindədir. Cəmiyyətə belə bir fikir sırıyırdılar ki, 

bu, iqtidarın bir növ reveransı olub, seçki prosesinin dinc 

şəraitdə başa çatması üçün zəruridir. Müxalifətin iqtidara bu 

mesajı bir növ siyasi alver idi: “Bizə müəyyən sayda yerləri 

təmin edin və biz inqilab haqqında danışmayacağıq”. 

Həmin dövrdə dərc edilən bəzi məqalələrdə Azərbaycan-

da hadisələrin Moldovadakı kimi inkişafının mümkünlüyü 

barədə də fikirlər səslənirdi. Məlum olduğu kimi, 2005-ci il 

martın 6-da Moldova parlamentinə keçirilmiş seçkilər 

nəticəsində kommunistlər hakimiyyətdə qalmaq və “inqi-

labın” qarşısını almaq üçün kompromis variantına razılaş-

mışdılar. Nəticədə ölkədə “inqilabi” gərginlik azaldı, müxali-

fətçilər isə ölkə parlamentində mövqelərini kifayət qədər 

möhkəmləndirdilər. Beləliklə, Moldovada “inqilab” meydan 

xarakteri deyil, xeyli dərəcədə kabinet, danışıq xarakteri da-

şıyırdı. Nəticədə Moldovada siyasi dekorasiyaların dəyişməsi 

dövlət və cəmiyyət üçün dinc şəkildə və ağrısız keçdi. Azər-

baycanda müxalifət  ən pis halda proseslərin bu cür nəti-

cələnəcəyinə ümid bəsləyirdi, ona görə  də belə nümunələrə 

müraciət edərək, iqtidarı müəyyən güzəştlərə getməyə  məc-

bur etməyə çalışırdı. Təbii ki, iqtidar belə saxtakarlığa gedə 

bilməzdi, xüsusən də ona görə ki, bu, seçkilər təsisatının 

prinsiplərinə kökündən ziddir. “Şəraitə görə demokrat olan-

lar” belə bir danılmaz faktı inkar edirdilər ki, demokratiyanın 

mahiyyəti məhz xalqın öz iradəsini seçkilər vasitəsilə sərbəst 

ifadə etməsindədir, seçkilərin nəticəsini nə iqtidar, nə  də 

müxalifət deyil, yalnız vətəndaşlar müəyyən edirlər. 



 

 

454 



Ramiz 

Mehdiyev  

 

Demokratiya 



yolunda: 

irs haqqında 

düşünərkən

 

Azərbaycandakı müxalifət nəşrləri real ictimai-siyasi və 



sosial-iqtisadi şəraiti inkar edərək, belə bir fikirdə idi ki, radikal 

müxalifət liderlərinin şəxsi baxışları ictimai şüura transformasi-

ya etməlidir. Lakin müxalifət nəşrləri özünə elektoratın dəstəyi-

ni səfərbər edə bilmədi. Onlar əvvəlki kimi, yenə  də sosial-

iqtisadi və milli-dövlət mövzusundan hər vəchlə qaçırdı. Lider-

lərin  şəxsi baxışlarını  fəal təbliğ edən və elektoratın müəyyən 

hissəsinin ovqatı ilə oynayan müxalifət KİV-ləri Azərbaycanın 

çoxmillətli əhalisinin müxtəlif sosial qruplarının kütləvi şüuru-

nu “yarmaq” üçün təşviqat-təbliğat “taranı” yarada bilmədi. 

Bütün bunlar, üstəgəl iqtidarın aydın ifadə olunan siyasi iradəsi 

hökumətə meyilli və müstəqil namizədlər üçün cazibə mərkəzi 

yaradır, habelə etirazçı elektoratın müxtəlif qruplarını mövcud 

hakimiyyətin xeyrinə səfərbər edirdi. 

Demək lazımdır ki, müxalifət nəşrləri öz namizədlərinin 

reklamını intriqaları  və partiya dedi-qoduları ilə özlərini 

gözdən salmış  bəzilərinin mənfi imici fonunda başlamışdı. 

Səslərin bir hissəsinin itirilməsi qorxusunu hiss etdikdə isə, 

bu nəşrlər sınanmış üsuldan istifadə etməyə, yəni, ictimai 

rəylə manipulyasiya edərək, insanlarda müxalifətin qələ-

bəsinə inam doğurmağa cəhd göstərməyə başladı. Məsələn, 

qəzetlər bütün seçkiqabağı dövrdə  cəmiyyəti aşağıdakıların 

reallıq olduğuna inandırmağa çalışırdı: 

  Azərbaycan cəmiyyəti inqilabın həyata keçirilməsinə 

hazırdır; 

  ölkədə “zərif” transformasiyalara xeyli xarici dəstək 

var; 


  2003-cü ilin prezident seçkilərindəki uğursuzluqdan 

sonra müxalifət güclənmiş və keçmiş müvəffəqiyyətsiz-

liklərin səhvlərini dərk etmişdir; 


 

 

455



3‐cü fəsil 

 

İnqilablardan 



təkamülə 

doğru: 


siyasi reallığı 

transformasiya 

edərkən 

  milli inkişafa müsbət təsir göstərə biləcək vahid mü-

xalifət bloku var

  hakimiyyət elitası daxilində siyasi boşluq var və bu, 

ölkədə proseslərin idarə olunmamasını doğurmuşdur; 

  hakim elita daxilində guya ciddi ziddiyyətlər və fikir 

ayrılıqları var; 

  hakimiyyətin ölkənin inkişafına dair həyata keçirdiyi 

proqramlar iqtisadi baxımdan əsassızdır; 

  hakim elitada inqilabi dövrdə müxalifətin tərəfində çıxış 

etməyə hazır olan hansısa “islahatçılar” vardır və sair. 

Müxalif kütləvi informasiya vasitələri inadla sübut et-

məyə çalışırdı ki, Serbiya, Gürcüstan, Ukrayna və  Qır-

ğızıstanın ardınca, “məxməri inqilablar dalğası” hökmən 

Azərbaycana da toxunmalıdır. Müxalifət liderlərinin çıxış-

larında Qırğızıstandakı inqilabdan sonra açıq-aşkar sərməst-

lik yaranmasını hiss etmək olardı. Qırğızıstanın Qərbin 

diqqətini Azərbaycandakı proseslərə çevirəcək bir növ körpü 

olacağına ümid bəsləyən radikal müxalifət, nəhayət, bir-

ləşməyə  və koalisiya yaratmağa ruhlandı. Hərçənd demək 

lazımdır ki, müxalifət partiyaları  sədrlərinin xəyalında ol-

duqları birləşmə,  əslində, saxta birləşmə çox vaxt məhz elə 

müxalif kütləvi informasiya vasitələrinin sayəsində dağılırdı. 

Məsələn, bu qəzetlərdə  dərc olunmuş materiallara nəzər 

salarkən və təhlil edərkən müxalifət liderlərinin bir-birnə mü-

nasibətdə açıq-aşkar ifrat xudbinliyinin təzahürünü müşahidə 

etmək olardı. Üstəlik, radikal qanada mənsub olan müxalifət 

partiyaları öz mövqelərindən geri çəkilmirdi ki, bu da ümumi 

siyasi müxalifət məkanı yaratmaq üçün göstərilən bütün 

cəhdləri prinsip etibarilə heçə endirirdi. 



 

 

456 



Ramiz 

Mehdiyev  

 

Demokratiya 



yolunda: 

irs haqqında 

düşünərkən

 

Müxalifət kütləvi informasiya vasitələri ictimai rəyin bir 



növ inteqratoru rolu oynamalı olduğu halda, onlar xeyli dərə-

cədə saxta ideyalar təklif edirdi. Bunlar isə nəinki geniş icti-

mai dəstək tapmır, əksinə, ölkədə görülən, demək olar, bütün 

işlərə qara yaxmaq cəhdlərinə görə əhalini özünə qarşı qaldı-

rırdı. Partiya qəzetlərinin səhifələrində özünü göstərən belə 

mövqeyin səhvliyi həm də adət halını almış “kompromat mü-

haribəsində” idi. Müxalifət KİV-ləri diqqəti hakimiyyətlə 

mübarizəyə  cəmləşdirərək, konstruktivizmi, sivilizasiyalı  və 

rasional dialoqun mümkünlüyünü tamamilə inkar edirdi. Bu 

nəşrlərin səhifələri təkcə ayrı-ayrı məmurların deyil, həm də 

dövlət başçısının  şərəf və  ləyaqətinə toxunan məqalələrlə 

doldurulurdu. Ölkənin milli təhlükəsizliyi və milli maraqları 

məsələlərinə dair büsbütün cəfəng materiallar dərc olunurdu. 

Müxalifət kütləvi informasiya vasitələrinin siması ölkənin 

müstəqilliyinin bütün illəri ərzində ümumən radikal müxali-

fətə xas olan dağınıqlığı, ideoloji bazanın, siyasi səriştəliliyin 

və mənəviyyatın yoxluğunu bütövlükdə əks etdirirdi. 

2005-ci il martın 2-də “Monitor” jurnalının redaktoru 

Elmar Hüseynovun qətlə yetirilməsi parlament seçkilərinə 

hazırlıq fonunda son dərəcə kədərli hadisə oldu. Onun ölümü 

bütün Azərbaycan cəmiyyəti üçün gözlənilməz idi. Hakimiy-

yət və müxalifət nümayəndələrinin ünvanına kəskin tənqidi 

məqalələri ilə tanınan E.Hüseynov çox vaxt mülahizələrində 

ifrat subyektivizmə  və qondarma mövzulara yol verməsinə 

baxmayaraq, ölkənin ictimai, siyasi və iqtisadi həyatının 

kəskin məsələlərini ictimaiyyətin mühakiməsinə  çıxarırdı. 

Onun ölümü siyasi prosesin bütün iştirakçılarının və kütləvi 

informasiya vasitələrinin müzakirələrinin başlıca mövzusuna 

çevrildi və seçkiləri bir müddət ikinci plana keçirdi. 


 

 

457



3‐cü fəsil 

 

İnqilablardan 



təkamülə 

doğru: 


siyasi reallığı 

transformasiya 

edərkən 

E.Hüseynovun qətli barədə məlumat alandan sonra Azər-

baycan Prezidenti dərhal Təhlükəsizlik  Şurasının iclasını 

keçirdi, cinayətkarların tutulması üçün ən ciddi tədbirlər 

görülməsinə dair göstərişlər verdi. Dövlət başçısı tamamilə 

haqlı olaraq hesab edirdi ki, jurnalistin öldürülməsi dövlətə 

və hakimiyyətə qarşı ciddi fitnəkarlıq, ölkənin demokratik 

inkişafını gözdən salmaq cəhdidir. Prezident İlham Əliyev öz 

bəyanatında vurğulayırdı: “2005-ci il Azərbaycanın gələcək 

inkişafı üçün həlledici il olacaqdır. Ona görə belə  təx-

ribatların, vəhşi hərəkətlərin baş verməsi,  əlbəttə, bizi çox 

narahat edir. İlk növbədə, ona görə ki, gənc insan qətlə 

yetirildi, onun ailəsi başsız qaldı. Digər tərəfdən, ümu-

miyyətlə, bəzi qüvvələr bu vəziyyətdən öz maraqlarını təmin 

etmək üçün istifadə edə bilərlər. Həm daxili, həm də xarici 

dairələr bundan istifadə edə bilərlər”. 

Bu cinayətin icraçılarının və  əsl sifarişçilərinin tutulması 

üçün hakimiyyət orqanlarının göstərdikləri səylərə baxma-

yaraq, müxalifət jurnalist E.Hüseynovun qətlində  məhz 

hakimiyyəti günahlandırır, Ukrayna jurnalisti Q.Qonqadze-

nin öldürülməsi və L.Kuçmanın hakimiyyətinin devrilməsi 

arasında analogiya aparmağa cəhd edirdi. Təəssüf ki, 

E.Hüseynovun ölümü radikal müxalifət üçün əvlverişli 

vasitəyə çevrildi. Daxili ideoloji və  təşkilati boşluq və mü-

xalifətin komponentlərinin ucdantutma dağılması  şəraitində 

radikal müxalifət bu hadisədən hakimiyyətə qarşı piar 

kampaniyası  və  təzyiq vasitəsi kimi istifadə etməyi qərara 

aldı. Müxalifət kütləvi informasiya vasitələri jurnalistin 

ölümünü iqtidarı söz azadlığı hüququnu məhdudlaşdırmaqda 

və mətbuata qarşı təzyiq göstərməkdə günahlandırmaq üçün 

bəhanəyə çevirdi. Müxalifət E.Hüseynovun ölümü ilə 

əlaqədar matəm tədbirlərindən istifadə etməklə hakimiyyətə 



 

 

458 



Ramiz 

Mehdiyev  

 

Demokratiya 



yolunda: 

irs haqqında 

düşünərkən

 

qarşı kütləvi çıxışlar törətməyə  cəhd göstərirdi. O, əslində, 



başqasının müsibətindən özü üçün siyasi kapital qazanmağa 

çalışırdı. Axı, radikal müxalifət liderlərinin ikiüzlülüyü göz 

qabağında idi, belə ki, onlar heç vaxt E.Hüseynova xüsusi 

hisslər bəsləməmişlər, çünki tez-tez özləri onun nəşrində 

ciddi tənqid və istehza obyektinə çevrilirdilər. Buna görə də 

onun faciəli ölümündən sonrakı bu qəfil “sevgi” hakimiyyəti 

ləkələmək naminə hər cür əməllərə hazır olan müxalifətin nə 

qədər mənəviyyatsız olduğunu göstərirdi. 

E.Hüseynovun ölümü ətrafında qaldırılmış isteriya döv-

ründə milli informasiya saytlarından birində maraqlı material 

yerləşdirilmişdi. Müəllif müxalifətin kütləvi aksiyalarından 

birini səciyyələndirərkən öz fikrini belə ifadə etmişdi: 

“Müxalifətin bazar günü keçirilmiş mitinqində  şüarlardan 

biri “Monitor” jurnalının baş redaktoru Elmar Hüseynovun 

qatillərini tapmaq tələbi idi. Üstəlik, mitinqə E.Hüseynovun 

həyat yoldaşı Rüşanə xanım da dəvət olunmuşdu. Bu qətlin 

üstü hələ açılmamışdır. Təqsirsizlik prezumpsiyasını isə hələ 

heç kim ləğv etməmişdir. Ancaq buna baxmayaraq, 

müxalifət E.Hüseynovun öldürülməsində dalbadal iqtidarı 

günahlandırır. Rüşanə Hüseynovaya gəldikdə isə, o, özü də 

başa düşmədən, Elmarın qətlindən maksimum faydalanmağa 

çalışan müxalifətçilərin  əlində oyuncağa çevrilmişdir.  Əgər 

müxalifət liderlərini həqiqətən E.Hüseynovun ölümü maraq-

landırsaydı, onda elə  həmin  Əli Kərimlinin E.Hüseynovun 

öldürülməsindən çox böyük dividend götürməyə real şansı 

vardı. Bundan ötrü ona jurnalistin öldürülməsindən dərhal 

sonra Milli Məclisə qayıtmaq və bu səs-küylü qətlin araş-

dırılmasına dair parlament komissiyasının yaradılmasını  tə-

ləb etmək lazım idi. Lakin Əli Kərimli bunu etmədi. O, jur-

nalistin öldürülməsindən müxalifətin mitinqlərində hiddət-

lənməyə üstünlük verdi. 


 

 

459



3‐cü fəsil 

 

İnqilablardan 



təkamülə 

doğru: 


siyasi reallığı 

transformasiya 

edərkən 

Bu yaxınlarda Müdafiə Nazirliyinin iddiası  əsasında 

“Monitor”un keçmiş jurnalistlərinin məhkəməsi başa çat-

mışdır. Ancaq Elmarın tabutu qarşısında göz yaşları axıdan 

müxalifət liderlərindən, eləcə  də onların partiyalarından 

məhkəmə iclaslarında heç kim yox idi. Bu, “Monitor” 

jurnalına müxalifətin  əsl münasibətinin növbəti sübutu idi. 

Bununla yanaşı, həm də müxalifətə  dərhal siyasi dividend 

vəd etməyən hər  şeyə münasibətin sübutu idi. Bizim 

müxalifətin Gürcüstan və Ukrayna müxalifətindən başlıca 

fərqi məhz bundadır”

1



Download 5.08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   41




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling