Raqamli iqtisodiyot va axborot tenologiyalari

Savdo aylanmasi. Qaysi mahsulot ko'proq sotilayapti, qaysi turdagisiga talab 
kuchliroq, qishda nima yaxshi ketayapti, yozda qaysi biri haridorgir – bularning 
hammasi o'rganiladi. Bu savdo va ishlab chiqarish sohasida juda qadimdan 
foydalanib kelingan analiz bo'lganligi sababli, uning nima uchun kerakligiga 
to'xtalmaymiz. 
Bu jihat ishlab chiqaruvchi/xizmat ko'rsatuvchi uchun yaxshi bo'lishi mumkin. 
Ammo mijoz uchun bu tahlilning qanday ijobiy tomoni bor? O'rganilgan vaziyat 
yaxshi tomonga o'zgaradi, tahlillar asosida taqdim etilayotgan mahsulotlar har doim 

---

38 
iste'molchining istaklarini o'zida aks ettiradi. Shu jihatdan mijozlar sifatliroq xizmat 
va mahusulotlardan bahramand bo'lishadi. 
Mijoz bilan doimiy aloqa. Hozir ijtimoiy tarmoq sahifalarning sayt bilan 
maksimal integratsiyasi uchun barcha sharoitlar bor. CRM tizimiga ijtimoiy 
tarmoqdan keladigan har qanday murojaat (review), xabar (sms), fikr (comment), 
munosabat (like) va boshqalarga nisbatan tezkor javob qaytarish/munosabat 
bildirish imkoniyatini kiritsa bo'ladi. Bildirgan fikri kompaniya uchun qanchalik 
qimmatli ekanligini his qilgan mijoz keyingi marta aynan shu xizmat yoki mahsulot 
kerak bo'lganda albatta ishga ko'proq professionallik bilan yondoshadiganini 
tanlaydi. 
Kelajakdagi faoliyat bashorati. Yaxshi tuzilgan CRM tizimining xulosalariga 
qarab kelajakdagi faoliyatni rejalashtirish, nimalar kutilayotganligini katta 
ehtimollik bilan bashorat qilish mumkin. Analitiklar yig'ilgan ma'lumotlar 
ko'rsatkichlariga qarab qachon qaysi mahsulotni ko'proq etkazib berish, sotish, 
xizmat ko`rsatish, ishlab chiqarish, qayerga e'tiborni ko'proq qaratish kerakligini 
aniqlab olishadi. 
Raqobatchilardan bir qadam oldinda bo'lish. Har bir tijoratning asosiy 
maqsadi boshqalardan ko'proq/yaxshiroq natijalarga ega bo'lish hisoblanadi. CRM 
tizimi bor va bu tizimga ega bo'lmagan ikkita bir xil yo'nalishdagi kompaniya 
daromad ko'rishda hech qachon tenglasha olmaydi. Bu ham CRMning ijobiy 
tomonlaridan biri. Ijobiylikka intilgan kompaniya mijozlari uchun har doim eng 
yaxshisini taqdim eta oladi. 
Tadqiqotdan kutilayotgan ilmiy va amaliy natijalar mijozlarga xizmar 
ko`rsatish tizimi faoliyati samaradorligini oshirish orqali savdo va xizmat 
ko`rsatishni rivojlanishiga, korxonada marketing axborotlaridan samarali 
foydalanishga yordam bеradigan omillarni aniqlash uchun nazariy va uslubiy 
asoslarni o`rganish hamda ular bo`yicha amaliy tavsiyalarni ishlab chiqishdan 
iborat.