Ravshan rajabov qadimgi sharq harbiy san’ati yangi asr avlodi toshkent 2018 uo‘K: 94(100) (075)

Harbiy xizmatchilarning huquqiy himoyasi. Qa­
dimgi davlatlarda harbiy xizmatchilarning huquqiy hi- 
moyasiga ham e’tibor qaratilgan. Bobil va Xett davlat- 
larining qonunchiligida askarlaming huquq va maj- 
buriyatlari ko'rsatilgan bir necha moddalar mavjud.
Armiyaga rahbarlik. Qadimgi Sharq armiyalarida 
bosh qo'mondon vazifasini podsho bajargan. Barcha 
podsholar yoshligidan harbiy sohani atroflicha o‘r- 
ganganlar. Podsholar istilochilik urushlarda armiyaga 
o'zlari boshchilik qilganlar. Shaxsan о‘zlari jangga kir- 
ganlar. Armiyalarda zobitlar, ya’ni harbiy qism, polk 
boshligl kabi professional harbiylar asta-sekin shakl- 
langan. Boshda aksariyat zobitlar oqsuyak - zodagon- 
lardan kelib chiqqan bolgan. Keyinchalik boshqa quyi 
tabaqalardan ham zobitlar safiga olingan. Harbiylar 
jamiyatning imtiyozli tabaqalaridan biri bolgan.
Harbiy san’at nazariyasi. Qadimda harbiy soha 
rivojlanib borishi bilan urushlarda to'plangan tajri- 
balar muntazam tahlil qilib borilgan. Hukmdorlar, 
lashkarboshilar uchun harbiy sohani yolga qo^ish 
yoki urush olib borish boyicha turli koVsatma va 
tavsiyalar ishlab chiqilgan. Mil. aw . I ming yillikda 
Hindiston va Xitoyda ilk harbiy san’at nazariyasi 
asoslari paydo bolgan. Manu qonunlarida qadimgi 
hind san’atiga tegishli malumotlar mavjud. Qadim­
gi Xitoyda harbiy san’at tafakkuri bo^icha bir necha 
asarlar bizgacha yetib kelgan.
Harbiy san’at harbiy sohaning mazmun-mohiyati- 
ni ifodalaydi. Harbiy san’at tarixini o'rganish barqa- 
ror taraqqiyotni ta’minlashda, zamonaviy armiyaning 
о‘m ini anglashga yordam beradi. Afsuski, urush qa- 
dimdan insoniyatning doimiy hamrohi bolib kelmoq-
10

---

da. Mamlakatimiz daxlsizligi va xavfsizligini ta’min- 
lashga mas’ul bo'lgan harbiylar harbiy san’at tarixini 
atroflicha o‘rganishlari o‘z xizmat vazifalarini sama- 
rali bajarishda yordam beradi. Bu notinch dunyoda 
hali urush xavfi mavjud ekan, harbiy san’at tarixini 
o'rganish mamlakat xavfsizligini ta’minlashda, yosh 
avlodni harbiy-vatanparvarlik ruhida tarbiyalashda 
hayotiy zaruriyat bolib qolaveradi.
Ushbu risola tarix ixtisosligi bo“yicha talim olayot- 
gan talabalar, o'quvchilar va shu sohaga qiziquvchi- 
lar uchun moljallangan.
11

---