Редактор: А. Тилегенов Редколлегия ағзалары

МУҒАЛЛИМ ҲӘМ ҮЗЛИКСИЗ БИЛИМЛЕНДИРИЎ
21
Ergashev A.
Jizzax davlat pedagogika universiteti Maktabgacha va boshlang‘ich
yo‘nalishlarida masofaviy ta’lim kafedrasi o‘qituvchisi
XURSHID DO‘SMUHAMMADNING RAMZGA ASOSLANGAN 
HIKOYALARINI O‘QITISH METODLARI
Tayanch so‘zlar: hikoya, ramz, ramziylik, metod, metodika, hikoyalarni o‘qitish, Xurshid 
Do‘stmuhammad, “Beozor qushning qarg‘ishi”, yaxshilik va yomonlik, inson ruhiyati.
Ключевые слова: рассказ, символ, символизм, метод, методика, обучение рассказы, Хур-
шид Дустмухаммад, «Проклятие безобидной птицы», доброта, злодеяние, психика человека.
Key words: story, symbol, symbolism, teaching stories, Khurshid Dustmuhammad, “The curse 
of a harmless bird”, kindness, harm, the mental of human.
3. Farsakhanova, D. (2021). Boshlang’ich sinf “tarbiya” fanini o’qitishda ajdodlar mеrosidan foydalanish 
masalalari. Журнал инновации в начальном образовании, (Архив№ 1).
4. T.X.Xasanov va boshq. Jinoyat ijroiya huquqi. Darslik. – Toshkent.: – Adolat, 2016. 113 b.
5. Boshlang’ich ta’lim bo’yich yangi tahrirdagi o’quv dasturi (ona tili, o’qish). Abdullyeva Q., Safarova R. va 
boshqalar. –T.: RTM, 2005. –18 b.
РЕЗЮМЕ
Mazkur maqolada boshlang‘ich ta’limda ona tili va o‘qish savodxonligi darslarida o‘quvchilar nutqini o‘stirish 
mashg‘ulotlari orqali ularda ijodiy tafakkurni shakllantirish xususida fikr yuritiladi.
РЕЗЮМЕ
Данная статья посвящена формированию творческого мышления у учащихся посредством развития 
речи на родном языке и на занятиях по чтению в начальных классах.
SUMMARY
This article discusses how to develop students’ creative thinking in their native language and reading literacy 
classes in primary education through speech development activities.
Xurshid Do‘stmuhammad hikoyalari haqida gapirar ekanmiz, ongimizga insonlar 
tomonidan ba’zi holatlarda e’tibordan chetda qolayotgan xususiyatlar gavdalanadi. Adibning 
“Beozor qushning qarg‘ishi” nomli kitobiga jamlangan hikoyalar, yaxshilik va yomonlik, 
mehr-oqibat va razolat, insoniylik va g‘ayriodamiylik orasida kurashib, goh mag‘lub, goh 
g‘olib bo‘layotgan odamlar taqdiri, ba’zilar yaxshilik qilayotgan, bunyod etayotgan, ba’zilar 
esa vayron qilayotgan dunyo haqida hikoya qiladi. [1] Bu kitobdagi asosiy hikoyalarda 
oddiy odamning murakkab hayoti, oddiy voqealarda insoniylik hal qiladigan taʼsirlar 
yashiringan. Bu kitobdagi eng ta’sirchan hikoyalardan, shubhasiz, “Jajman” [2] hikoyasidir. 
“Jajman” hikoyasi insoniyatning eng asosiy kamchiligi hisoblangan nafs balosi haqida 
yozilgan ramziy hikoyadir. Bozorda har gal yo‘q qilinganda, lekin yana paydo bo‘ladigan 
yebto‘ymas maxluq bilan kurash boshlagan odamlar tushunmaydilarki, bu maxluq doimo 
ravishda insonning qalbida tug‘ilishini. Insonlar o‘z ichki dunyolarini bunday maxluqlardan 
ozod qilmas ekan, tashqi olamdagi ochko‘zlik, zalolatni yo‘q qila olmaydilar. 
Adibning yana bir hikoyasi “Ibn 
Mug‘anniy”dir. Ushbu hikoya to‘liq 
ramzga asoslangan. Hikoya o‘quvchi 
kitobxon voqealarning dastlab real 
hayotda bo‘layotganligini anglaydi, lekin 
“qahraton qish” holatidagi odamzodning 
hayoti judayam zerikarli kechayotganini, diqqinafas hayot tarzi insoniylikning eng nafis 
tuyg‘ulariga to‘sqinlik qilolmasligini ko‘rishimiz mumkin. Asarda “qorning juda ko‘p 
yog‘ishi” insonlarni “uylariga qamab qo‘yayotganligi” ular uchun hayotbaxsh umidlar 

---