buyuk mutafakkirlarimizning xizmatlari beqiyosdir. Vatandoshlarimizdan Al-Xorazmiy, Abu
Rayxon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, M. Ulug’bek, A. Navoiy kabi allomalarimiz tibbiyot, mantiq,
musiqa, adabiyot, geografiya, matematika kabi ilmlarni o’qitish vositasida avlodlarni tarbiyalash
g’oyasini olg’a surdilar. Kaykovusning «Qobusnoma», Nosir Xisravning «Saodatnoma», Yusuf
Xos-Hojibning «Qutadg’u-bilig», A. Navoiyning «Maxbubul-qulub» (Ko’ngillar sevgisi)
asarlarida ilg’or pedagogik qarashlar ham ifodalangan. Ular dunyoviy ta‘limni keng
rivojlantirishga katta hissa qo’shdilar.
Sharqu g’arb ma‘naviy merosi asosida pedagogik jarayondan markaziy o’rin olgan didaktika
doimo rivojlanib bordi. Didaktikaning asoschisi XVII asrning buyuk chex pedagog-olimi Yan
Amos Komenskiydir. Yan Amos Komenskiy (1594-1670) butun dunyoda pedagogik fikrlar va
maktablar taraqqiyotiga juda o’lkan xissa qo’shgan yetuk olimdir. Uning 1632 yilda yozgan (ayrim
manbalarda 1957 y) «Buyuk didaktika» asari o’qitishni rivojlantirishga g’oyat sezilarli ta‘sirini
ko’rsatdi, shuning uchun ham bu asar jahon pedagogikasi oltin xazinasining noyob gavhari
hisoblanadi.
Yan Amos Komenskiyning insoniyat oldidagi buyuk xizmatlaridan biri-ta‘limning sinf-dars
sistemasini ishlab chiqishdan, dars maktabda o’qitishning asosiy shakli ekanligini asoslab
berishdan iboratdir. Yevropada didaktikaning rivojlanishida Yan Amos Komenskiydan keyin rus
pedagogi K.D. Ushinskiyning ham xizmatlari katta.
O’zbekistonda (keyingi yillarda) didiktik ta‘limning tashkil topishi va rivojlanishi A.
Avloniy, X.H, Niyoziy, Muhammadrasul Rasuliy, Qori Niyoziy, M. Behbudiy, O. Sharafiddinov
kabi pedagog va olimlarning nomlari bilan bog’liq. Mustaqil Respublikamizda 1997 yil 29
avgustda Oliy Majlisning 9-sessiyasida qabul qilingan «Ta‘lim to’g’risida» gi Qonun va Kadrlar
Do'stlaringiz bilan baham: |
