Referat mavzulari ro’yxati

Bog‘lovchi moddalar turlari. Mineral paxtali mahsulotlarni tayyorlashda, 
paxta tolalarini bog‘lash uchun ko‘p bog‘lovchi moddalar tavsiya qilingan: (organik 
nefli butumlar, sintetik smolalar) va noorganik (eruvchan shisha, sement, ayrim 
tuproqlar). 
Mineral paxtali mahsulotlar ishlab chiqarishda qo‘llaniluvchi bog‘lovchi 
moddalar quyidagi asosiy xususiyatlarga ega bo‘lishi kerak: 
-Mustahkam materiallar olishga imkon beruvchi yuqori yelimlash imkoniyati ;
-tolani qoplovchi yupqa va tekis yuza hosil bo‘lishi uchun yupqa disperslash 
imkoniyati ;
-harorat chidamliligi, suvga chidamlilik, kamyob emaslik va past baho. 
-Mahsulot tayyorlash uchun bog‘lovchi modda turini tanlash ko‘pincha bu 
mahsulotlarni qo‘llash sharoitlari bilan aniqlanadi. 
Organik bog‘lovchi moddalar. Paxta mahsulotlarni ishlab chiqarishda 
bog‘lovchi moddalar sifatida bitum va sintetik smola eng ko‘p tarqalgan, ular kam 
hajmiy og‘irlikka va kam issiqlik o‘tkazish koeffitsientiga ega mahsulotlar olishni 
ta’minlaydi.
Neftli butumlar. Bo‘yicha butumlar uch markada ishlab chiqariladi. BN – IV 
markali butumlar juda yumshoqligi , BN-V va BN-VK markali butumlar – qattiqligi 
va nozikligi bilan ajralib turadi. 

---

46 
Neftli butumlar qattiqligi, yumshash harorati va cho‘ziluvchanligi bilan 
xarakterlanadi. Bu xususiyatlar o‘zaro bog‘liq: qatiqlik oshishi bilan yumshash 
harorati oshadi cho‘ziluvchanlik esa kamayadi. 
Mineral paxta mahsulotlarni tayyorlash uchun “halqa va shar” uskunasida 
aniqlanuvchi yumshash haroratsi 45-50
o 
C li bitumlar ko‘proq ishlatiladi. Bitum 
qattiqligini va uning yumshash tumperaturasini oshirish uchun unga kerosinli kontakt 
yoki kalsiy va marganets rezinatlari qo‘shiladi. Bitumga kerosinli kontakt qo‘shish 
yaxshi natijalar beradi.