Reja: Biznes va tadbirkorlik tushunchalari, ularning mohiyati va mazmuni

______________ kiritiluvchi korxonalar 
Faoliyat sohalari 
Xodimlar
ning 
yillikorta
cha 
soni 
Yengil va oziq-ovqat sanoati,
metallga ishlov berish, asbobsozlik,
yog'ochni qayta ishlash, 
mebelvaqurilishmateriallarisanoatida 
100 
kishigacha 

---

Mashinasozlik, metallurgiya, yoqilg 
i-energetika va kimyo sanoati, qishloq 
xo'jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarish
va qayta ishlash, qurilish va boshqa 
sanoat-ishlab chiqarish sohalarida 
50 
kishigacha 
Fan, ilmiy xizmat ko'rsatish,
transport, aloqa, xizmat ko'rsatish
sohalari (sug'urta kompaniyalaridan
tashqari), savdo va umumiy 
ovqatlanish hamda boshqa noishlab
chiqarish sohalarida 
25 
kishigacha 
Yangi mezonlar korxonalarni ayrim kategoriyalarga bo'lishni tartibga solish 
imkoniyatini beradi. Bu soliqqa tortish bo'yicha imtiyozlarni belgilash, Biznesni 
qo'llab-quwatlash bo'yicha aniq choralarni qabul qilish, respublika mintaqalarida kichik 
korxonalar tarmog'ini kengaytirish sohasida infratuzilmaviy tashkilotlar faoliyatini 
takomillashtirish uchun g'oyatdamuhimdir. 
Xodimlarning soni kichik subyektlarining asosiy ko'rsat-kichidir. U firmaning 
barcha xodimlarini, shu jumladan, shart-nomalar bo'yicha va o'rindoshlik bo'yicha 
ishlovchilarni haqiqatdan ishlangan vaqtini hisobga olish bilan hamda vakilliklar, fi-
liallar, korxonaning boshqa ajratilgan bo'linmalari xodim-larini hisobga olish bilan 
aniqlanadi. 
Belgilangan sondan oshib ketgan holda kichik korxona oshib ketishga yo'l 
qo'yilgan davr va keyingi uch oy davomida imtiyozlardan mahrumbo'ladi. 
6. O zbekistonda Biznesning rivojlanishi va uning iqtisodiyotda tutgan o’rni 
Mamlakatimizda iqtisodiy o'sishni ta’minlash, yangi ish o'rinlarini tashkil qilish, 
bandlik muammosini hal etish, aholining daromadlari va farovonligini oshirishda 
tobora muhim o'rin tutayotgan Biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish, rag 
batlantirish va qo'llab-quwatlashga alohida e’tibor qaratilmoqda. 
Amalga oshirilgan chora-tadbirlar natijasida Biznes subyektlari yalpi ichki 
mahsulotdagi ulushi 2010-yilda 52,5 foizga erishildi. Holbuki, 2000-yilda bu 
ko'rsatkich 31 foizni tashkil etgan edi. Bunday natija birinchi navbatda Biznes va 
xususiy tadbirkorlik davlat tomonidan doimiy qoMlab-quwatlanayotgani samarasidir 
(6.1-rasm). 

---

Biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatining kengayishi iqtisodiyotning boshqa 
soha va tarmoqlari ishlab chiqarish hajmidagi salmogining oshishi orqali ham 
namoyon bo'ldi. Xususan, mazkur sohaning sanoat mahsulotlari ishlab chiqarishdagi 
ulushi 2009-yildagi 16,9 foizdan 2010-yilda 19,6 foizga, qishloq xo'jaligida tegishli 
ravishda 97,8 dan 97,9 foizga, asosiy kapitalga investitsiyalar hajmida 23,1 dan 
30,8 foizga, 
Biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatining kengayishi iqtisodiyotning boshqa 
soha va tarmoqlari ishlab chiqarish hajmidagi salmogining oshishi orqali ham 
namoyon bo'ldi. Xususan, mazkur sohaning sanoat mahsulotlari ishlab chiqarishdagi 
ulushi 2009-yildagi 16,9 foizdan 2010-yilda 19,6 foizga, qishloq xo'jaligida tegishli 
ravishda 97,8 dan 97,9 foizga, asosiy kapitalga investitsiyalar hajmida 23,1 dan 
30,8 foizga, pullik xizmat ko'rsatish hajmida 48,5 foizdan 49,7 foizga oshdi, eksport 
hajmida 14,6 dan 13,6 foizga kamaydi (6.1-jadval). 
6.1-jadval O zbekistonda Biznesning iqtisodiyot asosiy tarmoqlarida ishlab 
chiqarilgan mahsulot (ish, xizmat)lar hajmidagi ulushi, foizda 
Korsatkichlar