5)Azob-uqubatlarga sig’inish. Odam azoblarining zarur, foydali va
haloskor ekanligini tasdiqlovchi diniy-aqidaviy g’oyalar majmui. Bu ta’limotda
azob-uqubatlarning sabablari – odamlar hayotining shart-sharoitlarida bo’lmay,
balki odamning o’zida, uning istak-hoxishlarida yoki gunohkorligida, dilidagi
niyatlarida deb talqin etiladi. Azob-uqubatlar gunohlardan xalos bo’lishning
ma’naviy kamolot va najot topishning vositasi ya’ni xayrli, yaxshi ishlar deb
uqtiriladi.
6)Magiya-sehrgarlik. Odamga, hayvonga, tabiatga ma’lum bir
maqsadni amalga oshirish uchun g’ayritabiiy ta’sir o’tkazish yo’li bilan
qilinidagan xatti-harakatlar, duolar va ishlardir. Bu amal qadimgi zamonlardan
beri mavjud bo’lib, barcha dinlarda hozirgacha ham qo’llanilib kelinadi.
Sehrgarlikning quyidagi turlari mavjud: ziyon–zahmat etkazish, harbiy
sehrgarlik, muhabbat sehrgarligi, davolash sehrgarligi, ob-havo sehrgarligi,
xo’jalik sehrgarligi, irim-sirimlar va h.k. Shunday eng qadimgi diniy tasavvurlar
shakllanib bo’lgandan keyin kishilik jamiyatida shomonlik, zardushtiylik,
yahudiylik, xiristianlik, islom va boshqa dinlar vujudga keldi.
Do'stlaringiz bilan baham: |