Reja Sanoq sistemasi tushunchasi. Pozitsion va pozitsion bo’lmagan sanoq sistemaleri

!
Саноқ системалари ва улардаги амаллар
Компьютерда масала ечиш босқичлари.
Компьютерларнинг арифметик асослари.
Сонли ахборотнинг компьютерда тасвирланиши,
Кодлаш (тўғри ва қўшимча код).
График ва матнавий ахборотнинг тасвири.
Саноқ системалари, саноқ системаларида
амаллар бажариш ва биридан бирига ўтиш қоидалари.
Иккилик саноқ системаси.
Саккизлик ва ўн олтилик саноқ системалари.
Иккининг даражаси кўринишидаги асосга
эга бўлган саноқ системаларида ўтказишларни бажариш.

Р символли алфавит Х нинг тўғри ёзилиши ва шу алфавитдаги сонларни шу р символлар орқали қайта ишлови саноқ системаси дейилади. Системадаги р га асосланган Х сони (х)р ёки хр деб белгиланади.

Р символли алфавит Х нинг тўғри ёзилиши ва шу алфавитдаги сонларни шу р символлар орқали қайта ишлови саноқ системаси дейилади. Системадаги р га асосланган Х сони (х)р ёки хр деб белгиланади.

Ҳар бир саноқ системаси – бу, кодлаш ва декодлаш опрерациясини бажарадиган сонли қийматларни (тўпламларни) кодлашдир, яъни бунда ихтиёрий сонли қийматга кодли кўринишни топиш ва ихтиёрий кодли ёзишга унга мос равишда сонли қийматни тиклаш керак бўлади.

Ҳамма саноқ системаси бир умумий принципга асосан тузилади: системанинг асоси р-катталиги аниқланади, х ихтиёрий сони эса р - оғирлик даражасининг комбинацияси кўринишида 0дан n-чи даражага қуйидагича ўтади:

(х)10=xnpn+xn-1pn-1+…+x1p1+x0p0.

Информатикада энг кўп ишлатиладигани бу 10 лик саноқ системасидан ташқари, - бу:

Информатикада энг кўп ишлатиладигани бу 10 лик саноқ системасидан ташқари, - бу:

• иккилик Х={0,1};
• саккизлик Х={0,1,2,3,4,5,6,7};
• ўн олтилик, Х={0,1,2,3,4,5,6,7,8,9,A,B,C,D,E,F}, бу ердаги символлар A,B,C,D,E,F ўнлик саноқ системасидаги 10,11,12,13,14,15 ни билдиради.

Мисол. 1102 =1*23 + 1*22 + 0*21 + 1*20 = 8 + 4 +1 = 1310

1578=1*82 + 5*81 + 7*80=64+40+7=11110,

A6F8= 10 * 256 + 6 * 16 + 15 * 1 = 267110.