Reja: Uch sharnirli arka va ramalarni qo‘zg‘almas yuklar taʼsiridan analitik usulda hisoblash. Arka o‘qining ratsional shakli. Uch sharnirli arkalarning harakatlanuvchi yuklar taʼsiridan hisoblash Tayanch reaksiyalarning taʼsir chiziqlari

6.2. Uch sharnirli arkalarning qo‘zg‘almas yuklar taʼsiridan analitik usulda hisoblash


Tayanch reaksiyalarni aniqlash


6.4 - rasm

Uch sharnirli arkaga vertikal yuklar taʼsir qilayotgan hol uchun tayanch reaksiyalarni aniqlaymiz (6.4 – rasm).

V_A va V_B vertikal reaksiyalar H_A va H_B lar esa gorizontal reaksiyalar bo‘ladi. Ularning qiymati-ni topish uchun muvozanat tenglamasi hamda qo‘shimcha to‘rtinchi tenglama M_C^o‘ng=0,yoki M_C^chap=0 tuziladi. Ularning aniq-lash tartibi quyidagicha bo‘ladi: M_C=0 dan V_A aniqlanadi. M_A=0 dan V_B aniqlanadi. M_C^o‘ng=0 dan H_B aniqlanadi. X=0 dan H_A aniqlanadi
Tekshirish uchun Y=0 va M_C^chap=0 tenglamalaridan foydalanish mumkin.
Ichki zo‘riqishlarni aniqlash
Arkalar uchun eguvchi moment (M), kesuvchi kuch (Q) va bo‘ylama kuchlar (N) ichki zo‘riqishlar bo‘ladi. Ularni quyidagi umumiy formulalar yordamida aniqlanadi.
M_x=M=–M; Q_X=V=–V; N_X=U=–U (6.2)
^{chap o‘ng chap o‘ng chap o‘ng}

Arkaning ixtiyoriy K kesimidagi egiuvchi moment shu kesimning bir tomonidagi xamma kuchlardan kesim og‘irlik markaziga nisbatan olingan momentlarning algebraik yig‘indisiga teng (6.5 – rasm).

M_K=V_aX_k-R(X_k-a₁)-R₂(X_k-a₂)-H*Y_k (6.3)
yoki

6.5-rasm
M_K=M⁰_X–H∙Y_X (6.4)
Demak, arkaning K kesimidagi eguvchi moment (6.4) shu arkaga tegishli bo‘lgan oddiy balkaning xuddi shu mos kesimidagi eguvchi moment M⁰_K (6.6 – rasm) va keruvchi kuchdan olingan moment HY_K ayirmasiga teng.