Reje. Birinshi járdem kórsetiw qurallari

Ximiyaliq usillar:-Tamirlardi taraytiratuǵin preparatlar 0.1% li adrenalin preparati aymaqliq yamasa parenteral isletiledi.
-Qanttiń eriw qásiyetin asiratuǵin preparatlar-vodorod peroksid, kalsiy xlorid, aminokapron kislotasi hám vikasol islenedi
Biologiyaliq usillar:-Gemostatik qurallardi ot zardobi, gemostatik bulut, fabrin perdesi tárizlilerden paydalaniladi.
-Gemostatik qurallardi venaǵa qollaw–qan, plazma, gemofobin, antigemofil globullin hám antimofil plazma, fibrinogen hám basqalardan kishi dozalarda bólip-bólip quyiadi.
QAN GRUPPASIN ANIQLAW
Qan joǵaltiwdiń tiykarǵi kórsetkishi, keshiwi hám belgisi joǵaltqan qan muqdarina baylanisli. Qan joǵaltiwdiń jeńil, orta hám awir darejeleri pariqlanadi. Jeńil dárejedegi qan ketiwde tamirlardaǵi uliwma qanniń 10-15 % i joǵaltiladi. Bunda arterial basim 100/60 mm s.u., eritrotsitlar 3,5.10¹² /l, gemoglobin muǵdari 100 g/l, puls biraz tezlesken boladi. Bul depodaǵi qandi tamirlarǵa shiǵiwi hám gemopoezdi tezlesiwi esaplanadi 1-2 kúnde tikleniwi múmkin. Otasha dárejedegi qan ketiwinde uliwma qani muǵdariniń 15-20 % i joǵaltadi. Bunda joqarida keltirilgen belgiler janede aniǵiraq berilgen boladi (art.basim 90/60 mm s.u, Nv 80 g/l, eritrotsitlar 2, 5 mln dan kam). Bul dárejedegi qan ketiwinde denege poliglyolkin, reopoliglyolkin hám xak. infoziion eritpeler kiritiledi. Awir dárejedegi qan ketiwlerde uliwma qanniń 20-30 % joǵaltadi. Ótkir qan joǵaltiwlarda nawqas essiz boolp, sistolik art.basim 70-80 mm s.u. deyin, Nv 60 g/l dan tómenge, eritrotsitlar sani 2 mln. nan hám túsip ketedi, puls joǵaladi. Bunda qandi tezlik penen toqtatiwǵa hám qan ornin basiwshi eritpeler yamasa qan quyiwǵa kirisiw kerek.
Qan ketiwidi waqitinsha hám pútkilley toqtatiwǵa qaratilǵan boladi. Waqitinshaliq qan ketiwidi toqtatiw basip turiwshi baylam quyiw, tamirdi barmaq penen basip turiw, jgut qoyiw, ayaq-qollardi qayirip turiw yamasa kóteriw járdeminde ámelge asiriladi. Qan ketiwidi úzil-kesil toqtatiwdiń mexanikaliq, fizikaliq, ximiyaliq hám biologiyaliq usillari bar. Mexanik usillarǵa qan tamirdi tigiw, tamirdi hár eki tárepinen baylaw, tsirkulyar baylam qoyiw hám xak. kiredi. Fizikaliq usillarǵa joqori temperatura járdeminde qan jibiwi kúsheytiw, diateromokoagollyatsiya-elektr pishaq penen qanap atirǵan toqimalardi kúydiriw, suwiq hawadan paydalaniw (mozili qaltasha quyiw), joqari energiyalardan paydalaniw (lazer pishaq, elektrokoagulyatsiya) misal boladi. Ximiyaliq usillar-parenteral usil menen kaltsiy xlorid, aminokapron kislota, vikasol hám basqalardi denege kiritiwden ibarat. Biologiyaliq usillarǵa qan quyiw, gemostatik gubka, fibrin plyonkadan paydalaniw, qan aǵiwshi júzelerin tamponadasi kiredi.