Rivojlantirish instituti

Og‘iz shilliq qavatini ko‘rish. Me’yor (norma)dan tashqari bo‘lgan
holatlarni bor-yo‘qligini aniqlash kerak.
Oshqozon-ichak yo‘llari, yurak-qon tomir, jigar, o‘pka, siydik yo‘llari
va boshqa ichki a’zo va tizim kasalliklarida og‘iz bo‘shlig‘ida turli

---

2 7 4
o‘zgarishlar bo‘lishini xisobga olib, tekshirish o‘tkazish kerak. Tekshirish-
ko‘rish tabiiy yorug‘likda o‘tkazilishi kerak. Sun’iy lampalar shilliq
qavatni rangini o‘zgartirishi va bunda shifokorning adashishi mumkin.
O‘tkir yallig‘lanishda shilliq, qavatda patofiziologiyada qayd etilgan
yallig‘lanish belgilarining hammasi (qizarish, yallig‘lanish o‘chog‘ida
xaroratning ko‘tarilishi, to‘qimalarning shishishi, og‘riq va vazifa-
funksiyasini o‘zgarishi) borligi bilan ta’riflanadi.
Kasallik-bu turli sabablardan muxitning o‘zgarishi oqibatida
organizmning — ma’lum bir a’zosi yoki tizimining vazifalari —
funksiyasini o‘zgarishi oqibatida kelib chiqadi.
Stomatologiyada, "o‘tkir pulpit", "o‘tkir periodontit", "o‘tkir osteo-
miyelit" deganda biz kasallik qaysi a’zoda va qay tarzda o‘tayotganini
anglaymiz. Albatta bu kasalliklar zararlangan, yallig‘langan a’zoda
kechsada, organizmga umumiy salbiy ta’sir o‘tkazadi (uyqu, ishtaxa
buzilishi, tana xaroratining o‘zgarishi, holsizlik va boshqalar).
Har bir yallig‘lanish jarayoni o‘ziga xos (spesifik) belgilar-alomatlar
bilan kechsada, uch bosqichga bo‘linadi.
1. Boshlang‘ich davri.
2. Rivojlangan, avj olgan davri.
3. So‘nggi, oxirgi davri.
Boshlang‘ich davrida xar bir yallig‘lanish joylashgan joyi organizmiing
qarshilik kuchi va mikroblarning shiddat kuchi va boshqa sabablar
ta’sirida ayrim a’zolarning vazifalari ma’lum miqdorda buziladi.
Rivojlangan, avj olgan, huruj qilayotgan yallig‘lanish davri, hamma
salbiy ta’sirotlar rivojlanib bemorni ishdan chiqazib, mexnat qobiliyatidan
(vaqtincha bo‘lsada) maxrum qilishgacha olib boradi.
Oxirgi, so‘nggi davr ikki xil natija — yallig‘lanishning butunlay izsiz
o‘tib ketishi yoki surunkali bosqichga o‘tishi bilan tugaydi.