Разделение труда
|
ижтимоий меҳнатнинг мустақил вазифаларини бажарувчи меҳнат турларига ажралиш жараёнидан иборат. Меҳнат тақсимоти юз берганда, бир меҳнат туридан иккинчии, иккинчидан учинчии ва ҳоказолар ажралиб чиқади ва бу жараён узлукиз давом этаверади.
|
Division of labor
|
Меҳнат унумдорлиги
|
Производительность труда
|
маълум вақт (соат, сутка, ой, йил) бирлигида ишлаб чиқарилган маҳулотнинг (даромад, фойданинг) миқдори билан ўлчанади.
|
Material and technical base
|
Моддий-техника базаси
|
Материально-техническая база
|
моддий бойлик ишлаб чиқариш шаритида бевосита банд бўлган меҳнат воситалари ва меҳнат буюмлари йиғиндисидир.
|
Monitoring
|
Мониторинг
|
Мониторинг
|
иқтисодий объектларни узлуксиз кузатиб бориш, уларнинг фаолиятини бошқарувнинг таркибий қисми сифатида таҳлил қилиш.
|
Feed unit
|
Озуқа бирлиги
|
Кормовая единица
|
турли озуқаларнинг ўлчов бирлиги ва озуқалик қийматини баҳолаш. Турли давлатларда турли озуқа эквиваленти қўлланилади. Масалан, Ўзбекистон, Швеция, Норвегия, Дания, Исландия ва Финландияда Скандинавия озуқа бирлиги 1 кг ўртача қуруқ сулига тенг. Германия, Англия ва бошқа давлатларда крахмал эквиваленти, бунда бир бирлик озуқа 1 кг крахмалга тенг.
|
Agriculture
|
Qishloq xo‘jaligi
|
Сельское хозяйство
|
Моддий ишлаб чиқаришнинг муҳим тармоқларидан бири бўлиб, биологик ресурслардан фойдаланган ҳолда маҳсулот яратади
|
Profitability
|
Рентабеллик
|
Рентабельность
|
тармоқ ёки корхоналарнинг фойда олиб ишлаши; фойда олиш даражасини кўрсатади, фоиз ҳисобида ҳисобланади.
|
Reproduction
|
Репродукция
|
Репродукция
|
элита уруғини ҳар йили навбатдаги кўпайтирилишидан олинадиган уруғлар.
|
Rotation
|
Ротация
|
Ротация
|
ҳар бир далада кетма-кет ўтувчи экинларнинг даври белгиланган алмашлаб экиш схемаси.
|
Industry
|
Саноат
|
Промышленность
|
иқтисодиётнинг жамият ишлаб чиқарувчи кучлари тараққиёти даражасига ҳал қилувчи таъсир кўрсатадиган етакчи тармоғ
|
Net profit
|
Соф даромад
|
Чистая прибыль
|
1) корхонада яратилган қўшимча маҳсулотнинг бир қисми, пул шаклига эга;
2) корхона ялпи даромадида иш ҳақи фонди чегириб ташлангандан сўнг қолган қисми;
3) миллий даромаднинг бир қисми; унда моддий ишлаб чиқариш соҳасида ишловчилар яратган қўшимча маҳсулот гавдаланади.
|
Object of study
|
Тадқиқот объекти
|
Объект исследования
|
маълум фан тармоғи ўрганадиган воқеа ва ҳодиса, табиий-худудий мажмуалар, иқтисодий-ижтимоий георафияда ҳудудий ижтимоий-иқтисодий тизимлардир.
|
Method of research
|
Тадқиқот усули
|
Метод исследования
|
умумий тарзда мақсадга эришиш ёълини англатади. Умумий илмий ва айрим фанларнинг махсус тадқиқот усуллари мавжуддир.
|
Cost price
|
Таннарх
|
Себестоимость
|
маҳсулот, ишлаб чиқариш, иш ва хизматлар харажатларининг пулдаги ифодаси.
|
Unfinished production
|
Тугалланмаган ишлаб чиқариш
|
Незаконченное производство
|
ишлаб чиқариш жарёнлари ва харажатлари бўлиб, булар эвазига календар йил охирида пировард маҳсулот олинмаган ҳисобланади.
|
Performance
|
Унумдорлик
|
Производительность
|
маълум бир вақт мобайнида (соат, чорак, йил, мавсум) бажарилган иш ҳажми.
|
Urbanization
|
Урбанизация
|
Урбанизация
|
шаҳарлар ва шаҳар ахолисининг сони ҳамда улушининг кўпайиши билан боғланган ижтимоий-иқтисодий ва географик жараён. Унинг ривожланиши авваламбор саноатлашиш суръатлари ва даражаси билан белгиланади.
|
Farm
|
Фермер хўжалиги
|
Фермерское хозяйство
|
ўзига танлов асосида узоқ муддатли ижарага берилган ер участкаларидан фойдаланган ҳолда қишлоқ хўжалиги товар ишлаб чиқариши билан шуғулланувчи, юридик шахс ҳуқуқларига эга бўлган, мустақил хўжалик юритувчи субъект.
|
Business plan of the farmer
|
Фермернинг бизнес режаси
|
Бизнес план фермера
|
бу корхо-нанинг ишлаб чиқариш фаолиятини маълум бир муддат давомида амалга ошириш бўйича мавжуд имкониятлар, корхонанинг мақсади ва бозор талабини мувофиқлаштирувчи, корхонанинг юқори даражада фойда олишини таъминлаш борасидаги ёзма дастуридир.
|
Profit
|
Фойда
|
Прибыль
|
сотилган маҳсулотнинг қиймати билан таннархи айирмаси; қўшимча маҳсулотнинг пул шакли.
|
Contract
|
Шартнома
|
Договор
|
корхоналар, ташкилотлар ва хусусий шахслар ўртасида ўзаро мажбуриятлар, масъулиятлар ва ҳуқуқларни ўрнатиш тўғрисида битимларни расмийлаштирадиган ҳужжат.
|
Extensive economic growth
|
Экстенсив иқтисодий ўсиш
|
Экстенсивный экономический рост
|
қўшимча иш кучи ишлаб чиқариш воситаси ва ресурсларини жалб қилиш хисобига, яъни меҳнат ва моддий ресурсларни кўпроқ қўллаш ҳисобига ўсиш.
|
Gross profit
|
Ялпи даромад
|
Валовая прибыль
|
маҳсулотининг маҳсулотлар ишлаб чиқариш учун кетган моддий харажатлардан ортган қисми бўлиб, жонли меҳнат натижасида яратилган қийматдир.
|
Gross Domestic Product (GDP)
|
Ялпи ички махсулот (ЯИМ)
|
Валовый внутренный продукт (ВВП)
|
мамлакатнинг ички хўжалик фаолиятини умумлашган иқтисодий кўрсаткичи.
|
Gross national product (GNP)
|
Ялпи миллий махсулот (ЯММ)
|
Валовый национальный продукт (ВНП)
|
ички ва ташқи фаолиятда бир йилда моддий ва номоддий сохаларида ҳар қандай миллат томонидан ишлаб чиқарилган товар ва хизматларнинг умумий қиймати бўлиб, мамлакатнинг яхлит социал-иқтисодий кўрсаткичи ҳисобланади.
|
