Ўртача иш ҳақи қандай ҳисобланади

Ўртача иш ҳақи қандай ҳисобланади

Феликс Китаин, Главный редактор Системы Главбух

2023 йил 30 апрелдан бошлаб Меҳнат кодексида назарда тутилган барча ҳолларда, ходим ўртача иш ҳақини сақлаб қолганда уни 2022 йил 28 октябрдаши ЎРҚ-798-сон Қонун билан тасдиқланган Меҳнат кодексининг 257-моддасига мувофиқ ҳисобланг.
Алоҳида ҳоллар учун ўртача иш ҳақини ҳисоблаш Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади. Бундай ҳолларга қуйидагилар киради:

• 
  иш вақти жамлаб ҳисобга олинганда ўртача иш ҳақини ҳисоблаш;
  
• 
  уни ҳисоблаб чиқариш учун қабул қилинган даврда иш вақти тўлиқ ишлаб берилмаганда ўртача иш ҳақини ҳисоблаш;
  
• 
  ушбу даврда иш ҳақи бўлмаганда ўртача иш ҳақини ҳисоблаш.
  

Бу Меҳнат кодексининг 257-моддаси 12-қисмида белгиланган.
Меҳнат кодексида назарда тутилган барча ҳолатлар учун ўртача ойлик ва ўртача кунлик иш ҳақини ходимга ҳисоб-китоб даври учун ҳисобланган иш ҳақидан келиб чиқиб аниқланг.
Ҳисоб-китоб даври қуйидагини ташкил этади:

• 
  ёки ўртача иш ҳақи ҳисобланган ойдан олдинги 12 ой;
  
• 
  ёхуд агар ходим 12 ойдан кам ишлаган бўлса, ҳақиқатан ишланган вақт.
  

Бунда календарь ой тегишли ойнинг 1-30-гача, шу жумладан (31), февралда 28, шу жумладан (29) кунни ҳисобга олган ҳолда ой ҳисобланади.
Ўртача иш ҳақини ҳисоблашда ҳисоб-китоб давридан бу вақт учун ҳисобланган сумма ва вақтни чиқариб ташланг, агар:

• 
  қонун ҳужжатларига мувофиқ ходимда ўртача иш ҳақи сақланиб қолган бўлса, Меҳнат кодексининг 407-моддасида назарда тутилган болани овқатлантириш танаффуслари бундан мустасно;
  
• 
  ходим вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик ёки ҳомиладорлик ва туғиш нафақаларини олган бўлса;
  
• 
  ходим иш берувчи ва ходимга боғлиқ бўлмаган сабабларга кўра ишламаган бўлса;
  
• 
  ходимга Меҳнат кодексининг 399-моддасига мувофиқ ногиронлиги бўлган болалар ва болаликдан ногирон шахсларга қараш учун қўшимча ҳақ тўланадиган дам олиш кунлари берилган бўлса;
  
• 
  ходим қонун ҳужжатларида белгиланган бошқа ҳолларда иш ҳақи тўлиқ ёки қисман сақлаб қолинган ҳолда ёки ҳақ тўланмасдан ишдан озод қилинганда.