S. J. Razzaqov Namangan muhandislik-qurilish instituti

7. Klaster- “axborotni yoyish” metodikasi 
“Klaster” so’zi g’uncha, bog’lam ma`nosini anglatadi. Klasterlarga ajratish 
pedagogik strategiya bo’lib, u o’quvchilarda mustaqil ijodiy fikrlashni, mavzudagi 
tushunchalar o’rtasida aloqa o’rnatish malakasini shakllantiradi. Klasterga 
ajratishni da`vat, anglash va mulohaza qilish bosqichlardagi fikrlashni 
rag’batlantirish uchun qo’llash mumkin. U, asosan yangi fikrlarni o’yg’otish, 
mavjud bilimlarga yetib borish strategiyasi bo’lib, muayyan mavzu bo’yicha 
yangicha fikr yuritishga chorlaydi. 
Klasterlar tuzish ketma-ketligi: 
1. Mavzu nomi yoki muhim “kalit” so’zi varaqning o’rtasiga yoziladi. 
2. Mavzu bo’yicha esga kelgan o’zaro mantiqiy bog’liq barcha fikr va 
g’oyalar bir so’z bilan yozilib, ketma-ket joylashtiriladi. Bunda so’zlarning
imloviy va boshqa xatoliklariga e`tibor berilmaydi. 
3. Vaqt tugagunga qadar esga kelgan g’oyalarni yozish davom ettiriladi. 
Agar g’oyalar esga kelmasa, yangi g’oyalar paydo bo’lgunga qadar biror narsani 
qog’ozga chizib turish kerak. 
G’oyalar o’rtasida mumkin qadar ko’p bog’lanishlar quriladi. G’oyalar soni, oqimi 
va ular o’rtasidagi bog’lanishlar cheklanmaydi. 

---

188 
4. Anglash (o’zlashtirish) bosqichida olingan axborotdan foydalanib, 
o’quvchilar yechimning mumkin bo’lgan barcha variantlarini ishlab 
chiqishlari lozim. yechim variantlari qancha ko’p bo’lsa, shuncha yaxshi. 
5. Klaster tuzish jarayoniga yakun yasaladi va unda faol ishtirok etgan 
talabalar rag’batlantiriladi. 
Quyida misol tariqasida “Keramzit” mavzusini tahlil qilishda klasterga 
bo’lish keltirildi. 
“Keramzit” mavzusiga oid namunaviy KLASTER 
 
 
 
Керамзит 
qorqqorishma