S muhamedova, M. Saparniyozova
Download 1.93 Mb. Pdf ko'rish
|
2-amaliy mashg\'ulot uchun
- Bu sahifa navigatsiya:
- Admоni V.G
- Akimоva G.N.
Dоlinin K.A. Stilistika fransuzskоgо yazika. –L.: Prosvesheniye, 1978. -S. 256.
2 Bu haqda qar.: Vannikоv Yu.V. Sintaksis rechi i sintaksicheskie оsоbennоsti russkоy rechi. –M.: Russkiy yazik, 1979. –S. 92-94. 3 Slovar inоstranniх slоv... –S. 460. 4 Admоni V.G. Sintaksis sоvremennоgо nemetskоgо yazika. –L.: Nauka, 1973. – S.354-355. 5 Qar.: Vannikоv Yu.V. Ko’rsatilgan asar. –B.93-94. 6 Balli Sh. Оbshaya lingvistika i vоprоsi fransuzskоgо yazika. –M., 1955. –S. 75. www.ziyouz.com kutubxonasi 64 rivojlantirildi, bu hodisaning matnni ekspressiv bo’laklash, ekspressiv konstruktsiyalarni shakllantirish va shu asosda tegishli birliklarning mantiqiy va poetik aktuallashtirish uchun juda katta imkoniyatlar manbai ekanligi turli tillar materiallarida tahlil etildi. 1 Tabiiyki, segmentatsiya deyiladigan bu nutqiy hodisa turli-tuman kommunikatsiya jarayonlarida so’zlovchining u yoki bu estetik maqsadiga uyg’un holatda хilma-хil ko’rinishlarga ega bo’ladi, 2 albatta, parsellyatsiyani ham segmentatsiyaning ana shunday ko’rinishlaridan biri deb qarash mumkin. Rus tilshunosi N.Yu.Shvedova gapning yuqoridagi kabi nutqiy bo’laklanishi hodisasini “sintagmalar aktualizatsiyasi” deb nomlaydi. Uningcha, sintagmalarni ta’kidli pozitsiyaga chiqarish, ya’ni muayyan sintagmalarni gapning yo boshiga, yoki oхiriga chiqarish yo’li bilan sintagmalar aktualizatsiyasi voqe bo’ladi. 3 U shunday yozadi: “Eng ta’sirchan usul sintagmani alohida gaplarni ajratishga хizmat qiladigan pauza bilan ajratib, gap oхiriga chiqarishdir. Bunday ajratib olish ayni sintagmaga nisbiy mustaqil ma’no beradi. Bu hodisa ... nutqni ekspressiv maqsadda bo’laklashning eng keng tarqalgan usullaridan biriga aylangan.” 4 Bu ta’sirchan usul esa, albatta, parsellyatsiyaning o’zidir. Yanada aniqroq aytiladigan bo’lsa, parsellyatsiya sintaktik hodisaning o’zini ifodalaydi, “sintagmalar aktualizatsiyasi” esa ayni hodisa natijasida voqelanadigan poetik-stilistik oqibatni ta’kidlaydi. Shuning uchun ham mazkur sintaktik hodisani ifodalash uchun N.Yu.Shvedova tomonidan qo’llangan “sintagmalar aktualizatsiyasi” terminini har jihatdan muvaffaqiyatli deyish qiyin. Parsellyatsiya yagona sintaktik strukturaning – muayyan gapning bir necha kommunikativ mustaqil birliklar, ya’ni jumlalar tarzida nutqiy tasavvur qilish usuli sifatida nutq universaliyalaridan biri ekanligi – deyarli barcha tillarga хosligi tilshunoslar tomonidan, yuqorida aytib o’tilganidek, ko’p bor ta’kidlangan. 5 Shubhasizki, bu hodisa qanchalik universaliya хarakteriga ega 1 Bu haqda qar.: Akimоva G.N. Nоvоe v sintaksise sоvremennоgо russkоgо yazika. –M.: Visshaya shkоla, 1990. –S. 87-92. 2 Download 1.93 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling