S. N. Maxsudov, G. R. Shukurova

AN OR — ГРАНАТ — Punicum granatum Z.
Anor qadim zamonlardan beri tabobatda turli kasalliklarni 
davolashda ishiatiladi. Anor po‘stlogli tarkibida alkaloidlar, oshlovchi 
moddlar, smola, bo‘yoq va boshqa birikmalar bor. Mevasi tarkibida 
ko‘p mikdorda limon kislota, qandlar, S- vitamini va boshqa 
birikmalar bor.
Umiy tibbiyotda anor mevasining shirasi S- avitaminozida 
buyuriladi, bunda milklardagi qamashish, qonash va og‘riq qoladi. 
Meva po‘stidan tayyorlangan qaynatma tayyorlash uchun og'zi 
yopiladigan idishga bir stakan suv quyiladi, 2 choy qoshiq 
maydalangan meva pustidan solib 10 min, qaynatiladi va sovutib 
dokadan suziladi.
ARPABODIYON - АНИС OEblRHOBEHHblPt— 
Anisium vulgare gaertn.
Bir yillik o‘t o ‘simlik, 0 ‘rta Osiyoda dorivor o ‘simlik sifatida 
o'stiriladi. 0 ‘simlikning shifobaxsh qismi — mevasi. Uning tarkibida
2—3 % anis efir moyi va kislotasi bor.
llmiy tibbiyotda arpabodiyon antiseptik, ogriq qoldiruvchi, 
yallig‘lanishga qarshi ta’sir etuvchi modda sifatida ma’lum. Anis mevasi 
damlamasi kataral va yarali stomatitlarda, parodontitda og‘iz chayishda 
ishiatiladi. Bir osh qoshiq meva bir stakan suvda 20 daqiqa damlanadi 
va dokadan suziladi. Anis moyi parodontitda milk cho‘ntaklarini 
davolashda ishiatiladi.
BARGZUB - П О Д О РО Ж Н Ш - Plantago major Z.
Bargzubning 6 xili 0 ‘zbekistonda tarqalgan. Tibbiyotda 
ahamiyatlisi katta bargzubdir. Bargzub turlari dalalarda, yo'l 
yoqalarida, ekinzorlarda begona o ‘t sifatida o ‘sadi. 0 ‘simlikning 
shifobaxsh qismi — bargi.
Barg tarkibida aukubin glyukozidi, achchiq, shilliq va oshlovchi 
nioddalar, S va К vitamini, karotin va qon ivishida ishtirok etuvchi 
T — omil bor.
Stomatologiya bargzub damlamasi (bir stakan qaynagan suvga 
bir osh qoshiq quritilgan, maydalangan barg solib 30 daqiqa

---

damlanadi) yoki barg shirasi qon to ‘xtatuvchi, mikroblarga va 
yallig‘lanishga karshi, epitelizatsiyani tezlatuvchi vosita sifatida 
qo'llaniladi. Bu dorilar bilan parodontozda va gingivitlarda tish-milk 
cho'ntaklari bosim yordamida yuviladi yoki paxtali piliklaiga shimdirilib 
cho‘ntaklarga qo‘yiladi. Dorixonalardan tayyor «Sok podorojnika»ni 
sotib olish mumkin.