S. N. Maxsudov, G. R. Shukurova

BEHI - АЙВА IIP ОД ОЛГОВА ТАЯ - Cydonia oblonga Mill.
Belli qadim zamonlardan beri xalq tabobatida shifobaxsh meva 
sifatida ma’lum, respublikamizning barcha viloyatlarida o ‘stiriladi.
Bexi mevasi tarkibida efir moyi, qandlar, organik kislotalar,
S- vitamini, Fe, Si, oshlovchi moddalar, urug‘ida yog‘, shilliq, 
oshlovchi va bo‘yoq moddalar bor.
Stomatologiyada behi urug'i damlamasi (5:100) effektiv o‘rab 
oluvchi modda sifatida deskvamativ glossitda, gingivitda, parodontitda 
applikatsiya qilinadi.
BOZULBANG - ЛОГОХИЛУС ОПЬЯНЯЮЩИЙ -  
Zagochilus inebrians Bge.
Bozulbang ko'p yillik tikanli butacha, tog' oldi past tekis- 
liklarida o‘sadi, yoz bo'yi mayda pushti gullari ochiladi. Dori tayyor- 
lash uchun yaproqlari va gullari yig'iladi. Ular tarkibida lagoxilin, 
efir moyi, karotin, oshlovchi moddalar, S- vitamini bor.
Bozulbang damlamasi va nastoykasi qon ivishini tezlashtiradi. 
qon tom ir devori o ‘tkazuvchanligini kamaytiradi, qon bosimini 
tushiradi, asabni tinchlantiradi.
Stomatologiyada bozulbang damlamasi milk qonashida, xirurgik 
operatsiyalardan aw al buyuriladi. Damlama tayyorlash uchun 
o ‘simlikning 1 osh qoshiq guli va barglari 1 stakan suvda 1 soat 
damlanadi. Damlama shimdirilgan doka salfetkalari milkka, og‘iz shilliq 
qavatiga applikatsiya qilinadi.
BO YMADARON — ТЫСЯЧЕЛИСТНИК ОБЫКНОВЕННЫЙ
— Achilla millefolium Z.
Bo‘ymadaron 0 ‘zbekistonning hamma viloyatlarida tog' yon 
bag'irlarida, qir va o'tloqlarda o'sadigan o'simlik (o't). Gullari oqish, 
savatchaga to'plangan, hidi achchiq. O'simlikning gul va barglarida К

---

va S vitamini, karotin, efir moyi fitonsidlar, oshlovchi va achchiq 
moddalar bor.
Ilmiy tibbiyotda bo‘ymadaron dorilari qon oqishini to‘xtatuvchi, 
yalligManishga qarshi ta ’sir etuvchi, regeneratsiyani kuchaytiruvchi 
va burishtiruvchi dori sifatida ma’lum. Stomatologiyada bo'ymadaron 
damlamasi va suyuq ekstrakti parodontitda, gingivo-stomatitda, og‘iz 
shilliq qavatining trofik yaralarida tavsiya etiladi.