S. S. Sayyidqosimov marksheyderiyada geoaxborot tizimlar


Download 2.22 Mb.
bet1/94
Sana22.09.2023
Hajmi2.22 Mb.
#1684227
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   94
Bog'liq
Raqamli texnologiyalar


O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS
TA’LIM VAZIRLIGI

S.S. SAYYIDQOSIMOV
MARKSHEYDERIYADA
GEOAXBOROT TIZIMLAR
Oliy ta’lim muassasalari 5312300-Marksheyderlik ishi ta’lim
yo‘nalishi talabalari uchun

DARSLIK
Toshkent 2020
UDK 622.1(075.8)
Marksheyderiyada geoaxborot tizimlari- Toshkent, 2020.-230 b.
Muallif: t.f.n., professor S.S.Sayyidqosimov
Darslikda geoaxborot tizimlar (GAT) texnologiyalarga oid asosiy usullar, tushunchalar, qoidalar, dasturlar, modellar va vositalar to‘g‘risidagi ma’lumotlar bayon qilingan.
Joyning raqamli modelini yaratish bilan bog‘liq bo‘lgan katta xajmdagi ma’lumotlar to‘plamini ishlab chiqish, ma’lumotlar bazasini loyihalash, tuzish va boshqarish tizimini yaratish masalalari ko‘rilgan. Topografik obyektlarning vektorli va rastrali modellarini va FOTOMOD dasturi misolida fotosuratlar negizida joy relyefining raqamli modelini tuzish muayyan misollarda ko‘rsatilgan. Mavjud geoaxborot tizimlar geologiya, marksheyderiya va konchilik ishlari nuqtai nazaridan tahlil qilinib, yer osti resurslaridan oqilona va bexatar foydalanish imkoniyatlari batafsil bayon qilingan. GATning zamonaviy dasturiy vositalari Map Info, Arc GIS, 3D Analiyst Spetial to‘g‘risida ham qisqacha ma’lumotlar keltirilgan. Kitobni har bir bobining oxirida o‘rganilgan materiallarni takrorlash uchun nazorat savollari berilgan. Darslik oliy ta’lim muassasalarining 5312300- Marksheyderlik ishi ta’lim yo‘nalishi talabalari uchun mo‘ljallangan. Undan geodeziya, kartografiya, geologiya, marksheyderiya va konchilik ishi xullas, yer bilan bog‘liq bo‘lgan fanlarni o‘rganadigan talabalar, shu soxalar olim- pedagoglari va mutaxasislari ham foydalanishlari mumkin.
В учебнике изложенье основные методы, понятия, правила, программы, модели и средства географических информационных систем (ГИС).
Рассмотрены вопросы связанные с решением задач обработки большого объёма множества данных, создания цифровой модели местности, проектирования, создания и управления базами данных ГИС.
На примере векторной и растровой моделей и программы FOTOMOD показаны реальные примеры создания цифровой модели рельефа местности
Изложены возможности рационального и безопасного недропользования на базе анализа существующих ГИС с точки зрения геологии, маркшейдерии и горного дела.
Проведены краткие сведения о современных программных средствах ГИС (Map Info, Arc GIS, 3D Analiyst Spetial ,Credo.DAT.). В конце каждой главы учебника даются контрольные вопросы для закрепления освоенных знаний.
Учебник предназначен для студентов образовательного направления 5312300-«Маркшейдерское дело» высших учебных заведений. Учебник также может быт полезным студентам образованных направлений связанные с наукой о земле, а также учёным-педагогам и специалистам геологической и горнодобывающей отраслей.
The textbook describes the main methods, concepts, rules, programs, models and tools of geographical information systems (GIS).
The issues related to the solving problems of processing a large amount of data, creating a digital terrain model, designing, creating and managing GIS databases are considered.
Real examples of creating a digital terrain model are shown using vector and raster models and the FOTOMOD program.
The possibilities of rational and safe subsurface use based on the analysis of existing GIS from the point of view of Geology, surveying and mining are described.
Brief information about modern GIS software tools (Map Info, Arc GIS, 3D Analyst Special ,Credo.DAT.) is provided. At the end of each Chapter of the textbook, there are given control questions to consolidate the acquired knowledge.
The textbook is intended for students of the educational direction 5312300-"Surveying" of higher educational institutions. The textbook can also be useful for students of educational fields related to earth science, as well as scientists, teachers and specialists through the geological and mining industries.

Download 2.22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   94




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling