S. S. Sayyidqosimov marksheyderiyada geoaxborot tizimlar

Ma’lumotlarni tayyorlash va EHM ga kiritish.

EHMga kiritish uchun yozma raqamli va grafikaviy informatsiyani tayyorlash va tahrir qilishni avtomatlashtirish ushbu guruhning vazifasi hisoblanadi. Bu guruh informatsiyani qo‘llash, mashina ma’lumot tarqatuvlariga ma’lumotlarni uzatish va EHMga kiritish, vizual nazorat va tahrir qilash ishlarini o‘z ichiga oladi.

• 
  Ma’lumotlarni uzatish. Guruh telefon, telegraf va maxsus aloqa kanallari orqali texnik vositalarning o‘zaro aloqalashini masofadan turib ta’minlash
  

uchun xizmat qiladi.

• 
  Ma’lumotlarni dasturiy ishlab chiqish. Guruh EHMlar yordamida ma’lumotlarni qabul qiladi, maxsus dasturlar vositasida qayta ishlaydi, ularni saqlaydi va kerakli shklda tashqi texnik vositalar yordamida bosmaga uzatadi.
  
• 
  Ma’lumotlarni akslantirish va xujjatlashtirish. Guruh loyihaviy yechimlarni tezkor taqdim etish va xujjatlashtirish ishlarini bajaradi. Bunda vizual informatsiyani akslantiruvchi qurilmalar printer, Grafopostroitel, mikrofilmlar qo‘llaniladi.
  
• 
  Loyihaviy yechimlar arxivi. Guruh loyihaviy yechimlar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni saqlash, nazorat qilish, tiklash va ko‘paytirish ishlarini bajaradi.
  

Texnik ta’minot komponentlari hisoblash vositalari negizida yaratiladi. Xozirgi kunda texnik vositalarning ikki bosqichli ierarxik tizimlari qo‘llanilmoqda. Tuzulma markaziy hisoblash kompleksini majmui va terminaldan iborat.
LAT terminal majmui avtomatizatsiyalashgan ish o‘rni (AIO‘) va EHM lardan foydalanilgan terminal stansiyalardan iborat.
Dasturiy ta’minot - berilgan shaklda taqdim etilgan avtomatlashtirilgan loyihalashni bajarish uchun zarur bo‘lgan mashinaviy dasturlar majmuidir. Ular amaliy dasturlar paketi (ADP) deyiladi. Dasturiy ta’minot ikkiga bo‘linadi:
Umumtizimli va amaliy. Umumtizimliga translyatorlar, algoritmik tillar, supervizorlar kiradi. Amaliyga esa, mashinaviy dasturlar, amaliy dasturlar kiradi [18,-b.41-43].