S. T. Turg'unov, L. A. Maqsudova, H. M. Tojiboyeva, G. M. Nazirova, M. A. Umaraliyeva pedagogik jarayonlarni

Xodimlami motivlashtirish (undash) - bu usul 
xodimlaming boshqaruv jarayonida keng miqyosda ishtirok 
etishiga asoslangan bo'lib, bu usulni qo'llash orqah sog'lom 
ijtimoiy-ruhiy muhit yaratiladi. Bunda ijtimoiy-psixologik 
usullar mehnat faolligini oshirishga qaratilgan bo'lib, u 
xodimlarga, ya'ni ulaming ma'naviy va ijtimoiy xulqiga ta'sir 
etish orqali amalga oshiriladi.
Tashkihy muhitning sifati uning holatining madaniy 
namunalar bilan mos kelishini hamda boshqaruvning 
tezkorlik va imkoniyat darajasini belgilaydi. Ya'ni, vujudga 
kelayotgan vaziyatlami tashkiliy muhitning asosiy tashkil 
etuvchi elementlari bilan muvofiqlashtirish boshqaruv 
madaniyatining asosiy ko'rsatkichi sifatida xizmat qiladi.
Shaxslararo 
ixtiloflar. 
Ta'lim 
muassasasida 
shaxslararo munosabatlar jiddiy va nozik bo'lib, bunda 
rahbarlar o'rtasidagi munosabatlar, rahbar-xodim, rahbar- 
o'qituvchi, rahbar-o'quvchi, rahbar-ota-ona, xodim-xodim, 
o'qituvchi-xodim, 
o'qituvchi-o'quvchi, 
o'qituvchi-ota-ona, 
o'quvchi-o'quvchi, o'quvchi-ota-ona hamda pedagoglararo 
munosabatlami o'z ichiga oladi.
Ta'lim muassasasidagi shaxslararo munosabatlami ham 
nozik, ham murakkab deyishimizga asosiy sabab, yosh 
avlodni tarbiyalashda bu munosabatlar muhim ahamiyat 
kasb etadi, hattoki ota-onalaming o'z farzandlari bilan 
bo'lgan munosabatlari ham pedagogik jarayoniga o'z 
ta'sirini 
ko'rsatadi. 
Shaxslararo 
ixtiloflar, 
asosan, 
insonlaming 
bir-birini 
tushunmasligi, 
manfaatlaming 
nomuvofiqhgi, 
bir-birini 
ko'rolmasligi 
yoki 
arzimas 
sabablarga ko'ra o'zaro arazlab yurishi tufayh kelib chiqishi 
mumkin.
Shaxslararo munosabatlar - bu bir jamoa yoki 
guruhning a'zolari bo'lgan insonlar o'rtasidagi ob'yektiv
104

---

aloqalar, muloqot va o'zaro ta'sirlami ifodalab, rasmiy va 
norasmiy turlarga, xizmat va shaxsiy munosabatlarga 
bo'linadi. Xizmat munosabatlari biror ijtimoiy foydali faoliyat 
bilan - o'quv, mehnat faoliyati bilan bog'liq bo'ladi. 
Shaxslararo munosabatlar o'zaro ta'sir ko'rsatish, muloqot, 
hamkorlikdagi faoliyatda vujudga keladi va shakllanadi.