Salomatligi xizmati

ESNO-10t infekstiyasi klinikasi. Inkubastion davr 1-3 kun. Ayrim ҳolda 7 
kungacha davom etishi mumkin. Kasallik o’tkir boshlanadi. 65% - kasallik nafas 
yo’lining yallig‘lanishi, 35% esa bir vaqtning o’zida nafas yo’lining yallig‘lanishi 
va ich ketish alomatlari kuzatiladi. Kasallik o’tkir boshlanadi. Bemorlarda aksirish, 
yo’tal, ҳolsizlik, darmonsizlik, tomoq og‘rig‘i alomatlari kuzatiladi. Bemor isitmasi 
subfibril 37
0
S-37.5
0
S ko’tariladi. Ayrim bemorlarda isitma ko’tarilmaydi. 
Bemorlarda oshqozon ichak tizimi jaroҳatlansa ko’ngil aynash, qusish, tez-tez ich 
ketishi kuzatiladi. Axlat suyuq, ko’kargan, ҳidli bo’ladi. Ushbu ҳolatda isitma 38
0
S 
gacha ko’tariladi. Bemorlarda ko’z shilliq qavatining yallig‘lanishi (kon’yunktivit) 
kuzatiladi. Bemorlarda jigar kattalashadi, qorinda gaz yig‘iladi, og‘riq butun qorin 
bo’shlig‘ida kuzatiladi.
Ob’ektiv ko’rinish: Bemorlarning yuzi qizargan, burun kataklarida 
yallig‘lanish, shish (otek), burun va lab soҳalari ko’kargan (stianoz). Og‘iz shilliq 
qavatida yallig‘lanish, qizargan (giperemiya). Bo’yin va jag‘ osti limfa tugunlari 
biroz shishgan (limfodenit). Bemorlar pulsi tezlashgan, yurak tonlari bo’g‘iq tovush, 
auskultativ dag‘al nafas olish eshitiladi. Bemor o’pkasida dag‘al nafas olish, og‘ir 
bemorlarda quruq xirillash kuzatiladi. Bir vaqtning o’zida bemorlarda nafas 
yo’llarida va oshqozon ichak tizimida yallig‘lanish kuzatiladi. Bemorlarda 
ishtaҳaning pasayishi, ko’ngil aynash, qusish, qorin soҳada og‘riq, ich ketish 
kuzatiladi. Bemor qornida gaz yig‘iladi, ich ketish tez-tez kuzatiladi. Ich suyuq, 
ҳidli, ayrim ҳolda esa shilimshiqli ich ketish kuzatiladi.
Bemorlarda buyrak funkstiyasi deyarli buzilmaydi. Ammo tez-tez ich ketishi 
natijasida bemor siydigi kamayishi kuzatiladi. 
Markaziy asab tizimida aytarlik o’zgarishlar kuzatilmaydi. Og‘ir bemorlarda 
ҳolsizlik, darmonsizlik ishtaҳaning pasayishi, bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi 
kuzatiladi. Meningeal, enestefalitik o’zgarishlar kuzatilmaydi. 

---

147