128
NARSA OTI YASOVCHI QO„SHIMCHALAR
VA ULARNING IMLOSI
Narsa otlari
-gich (-qich, -kich, -g„ich), -gi (-qi, -ki, -g„i), -k, -q, -oq, -(i)ndi, -
ma, -don va boshqa qo‗shimchalar yordamida yasaladi.
-q qo‗shimchasi
a unlisi bilan
tugagan fe‘llarga qo‗shilganda,
a unlisi
o shaklida talaffuz
qilinadi va shunday
yoziladi:
bo„ya+q=bo„yoq kabi.
17-misol.
O‗roq, taroq, tugma, suzma, qirg‗ich, suzgich, guldon, elak, supurgi, achitqi,
qurilma, ochqich, qo‗lyozma, quymoq, suvdon, kiyim, o‗chirg‗ich, yelpig‗ich, tutatqi,
bezak, qisqich, to‗plam, ekin.
Narsa oti yasovchi ayrim qoʻshimchalar:
1)
-don: guldon;
2)
-k: elak;
3)
-q: taroq;
4)
-oq: oʻroq;
5)
-gi: supurgi,
6)
-ma: tortma;
7)
-iq: chiziq;
8)
-m: toʻplam;
9)
-im: kiyim;
10)
-a: sharshara;
11)
-(i)ndi: yigʻindi;
12)
-gich: suzgich;
13)
-kich: keskich;
14)
-qich: tutqich;
15)
-gʻich: chizgʻich;
16)
-chiq: suyanchiq;
17)
-qi: tutatqi;
18)
-ki: tepki;
19)
-moq: quymoq;
20)
-ak: qarsak.
OʻRIN-JOY OTLARI
«Qayer?» so‗rog‗iga javob bo‗lib, o‗rin-joy ma‘nosini bildiruvchi otlar o‗rin-
joy otlari sanaladi. Bunday otlar o‗rin-joy ma‘nosi bilan birga narsalik ma‘nosini ham
bildiradi, shuning uchun
«qayer?» so‗rog‗i bilan birga
«nima?» so‗rog‗ini olishi ham
mumkin.
-zor, -loq, -iston, -goh qo‗shimchalari o‗rin-joy otlarini yasaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: