Samarqand davlat universiteti a. B. Pardayev, S. A. Qurbonov

Uyushiq va ajratilgan boʻlaklarning farqlanishi 
№ 
Gap boʻlagi turi 
Farqli xususiyatlari 
1 
Uyushiq boʻlak: 
Bir paytlar qamishzorda, 
sohil 
boʻyida koʻplab yovvoyi 
hayvonlar yashardi. 
1) uyushiq boʻlaklarning har biri alohida-alohida 
ma‘no ifodalaydi va ketma-ket sanash ohangi 
bilan talaffuz qilinadi. Bu gapdagi qamishzorda, 
sohil boʻyida boʻlaklari uyushiq boʻlak boʻlgani
uchun ikkita joyni bildirgan, ya‘ni bir paytlar 
ikkita joyda – biri qamishzor va biri – sohil 
boʻyida yovvoyi hayvonlar yashagan. 
2) uyushiq boʻlaklarning oxirgisidan soʻng vergul 
qoʻyilmaydi. 
2 
Ajratilgan boʻlak: 
Bir paytlar qamishzorda, 
sohil 
boʻyida, koʻplab yovvoyi 
hayvonlar yashardi. 
1) ajratilgan boʻlak va undan oldin kelib, ma‘nosi 
izohlangan boʻlak (ajratilmish boʻlak) bitta 
tushunchani – ma‘noni ifodalaydi. Bu gapdagi 
qamishzorda, sohil boʻyida boʻlaklari ajratilgan 
boʻlak boʻlgani uchun bitta joyni bildirgan. Bir 
paytlar bitta joyda qamishzorda, ya‘ni sohil 
boʻyida yovvoyi hayvonlar yashagan. 
Ajratilgan boʻlak bitta tushunchaning ikkinchi 
nomi sanaladi. Yuqoridagi gapdagi sohil boʻyida 
ajratilgan 
boʻlagi 
qamishzor 
boʻlagining 
ma‘nosini aniqlashtirish uchun qoʻllangan boʻlib, 
ikkalasi bitta joyning ikkita nomi hisoblanadi. 
Bunda keyingi nom oldingi nomni izohlaydi. 
2) ajratilgan boʻlakdan keyin vergul qoʻyiladi. 
 
 

---

247 
TARTIBINI OʻZGARTIRISH ORQALI GAP BOʻLAKLARINI 
AJRATISH 
Gap tarkibidagi ma‘lum bir boʻlakning odatdagi me‘yoriy tartibini oʻzgartirish 
orqali ajratilgan boʻlakni hosil qilish tartibni oʻzgartirish orqali gap boʻlaklarini