Samarqand davlat universiteti a. B. Pardayev, S. A. Qurbonov

№ 
Soʻzning yasalish asosi 
(Yasashga asos) 
Soʻzning asosi 
1 
Yasashga asos qism faqat yasama 
soʻzlarda boʻladi. Masalan: 
bilimdon → bilim + don; bilim – 
yasashga asos. 
kitoblar → yasashga asos qism mavjud 
emas, chunki bu soʻz tub soʻz 
hisoblanadi. 
Asos esa har qanday soʻzda: ham 
yasama soʻzda, ham tub soʻzda 
boʻladi. Masalan: 
bilimdon → bil-im-don; bil – asos. 
kitoblar → kitob-lar; kitob – asos. 
2 
Soʻzning yasashga asos qismi deganda 
oxirgi soʻz yasovchi qoʻshimchadan 
oldingi qism tushuniladi. Masalan, 
terimchilar soʻzi tarkibida ikkita soʻz 
yasovchi qoʻshimcha mavjud: -im va -
chi. Oxirgi yasovchi qoʻshimcha esa -
chi. Demak, qoida boʻyicha
-chi dan oldingi qism – terim qismi 
terimchilar soʻzining yasashga asos 
qismi sanaladi. 
Tinchlikparvarlarni soʻzida uchta soʻz 
yasovchi qoʻshimcha mavjud: -ch, -lik, -
parvar. Oxirgi yasovchi vosita esa -
Soʻzning asosi deganda esa soʻzdan 
barcha 
qoʻshimchalar chiqarib 
tashlangandan 
keyin 
qoladigan 
qism, 
ya‟ni 
soʻzning 
qoʻshimchalarsiz qismi tushuniladi. 
Masalan: 
Terimchilar → ter-im-chi-lar; asos: 
ter. 
Tinchlikparvarlarni → tin-ch-lik-
parvar-lar-ni; 
asos: tin. 

---

81 
parvar. Demak, oxirgi yasovchi vosita -
parvar dan oldingi qism – tinchlik qismi 
tinchlikparvarlarni soʻzining yasashga 
asos qismidir.