Samarqand davlat universiteti a. B. Pardayev, S. A. Qurbonov

7-misol. Inkor bogʻlovchisi ajratib koʻrsatilgan. 
1. Na qo‗shiq, na kulgi, na churq etgan ovoz eshitiladi. (Ibrohim Rahim) 2. Na 
kampirning, na Qoratoyning yupatishlari kor qildi. (Oybek) 3. Cho‗lquvarlarni na 
issiq, na suvsizlik yenga oladi, balki ular o‗z jasoratlari, mehnatlari bilan tabiatni zabt 
etadilar. 4. Na eshikni, na derazalarni ochib bo‗lardi. 5. Ko‗ngil, sen munchalar nega 
Kishanlar birla do‗stlashding? Na faryoding, na doding bor, Nechun sen muncha 
sustlashding? (Cho„lpon)
ERGASHTIRUVCHI BOG„LOVCHILAR 
O‗zaro tobe munosabatida bo‗lgan gap bo‗laklari va gaplarni bog‗lash uchun 
ishlatiladigan bog‗lovchilar ergashtiruvchi bog„lovchi sanaladi. 
Chunki, ya‟ni, agar, garchi singari so‗zlar ergashtiruvchi bog‗lovchilardir. 
8-misol. 
1. Agarda uning yonida usta Olim bo‗lmaganda edi, ehtimol, u qay 
vaqtlargacha serrayib qolar edi. (Abdulla Qodiriy) 2. Hunar o‗rgan, chunki hunarda 
ko‗p sir. (Nizomiy) 3. U ilonni aldagani uchun, ya‟ni unga dunyodagi eng tansiqtaom 
insonniki emas, qurbaqaning go‗shti ekanini aytgani uchun ta‘qibga uchragan emish. 
(«Turfa rang tabiat» kitobidan) 4. Til o‗z vazifasini bajarmasa, qo‗l ishga tushadi, 
ya‟ni insoniy munosabat o‗rnini hayvoniy xatti-harakat oladi. (Omon Muxtor) 5. 
Yotoqxonaga yangi jihozlar keltiramiz, toki talabalar qiynalmasin. 6. Oltin qafas 
ichra gar qizil gul butsa, Bulbulg‗a tikondek oshyon bo‗lmas emish. (Alisher Navoiy) 
Ergashtiruvchi bogʻlovchilarning turlari 
№ 
Ma‟no va vazifa 
turi 
Xususiyati 
Bogʻlovchilar 
1 
Aniqlov 
bogʻlovchisi 
Gap bo‗laklarini va gaplarni 
tobelantirib bog‗laydi, ular 
o‗rtasidagi 
aniqlashtirish 
ma‘nosini 
ifodalaydi. 
Yozuvda 
ya‟ni 
bog‗lovchisidan oldin doimo 
vergul qo‗yiladi.