Samarqand davlat universiteti a. B. Pardayev, S. A. Qurbonov

sumkadan 
bahaybat 
shprisni 
chiqarib, 
ukol 
qilishga 
tayyorlanadi. 
5. 
Mehmonxonada emas, student qizlar yotoqxonasida. 6. Bu dunyodan nasibam 
uzilib turibdi-ku, spravka deydi-ya. 7. Men Qilichbek emas, militsiya leytenanti 
Anvar Maqsudovman. (E. Vohidov. «Oltin devor») 
YANGI SO„ZLAR 
Hozirgi kunda yangilik belgisini saqlab turgan so‗zlarga yangi so„zlar deyiladi. 
 
1-misol. 
Ijtimoiy tarmoq, skaner, smartfon, «sichqoncha», dasturiy ta‘minot, media 
maydon, marketing. 
Jamiyat rivojlanishi bilan uning hayotida turli yangi tushunchalar paydo 
boʻladi. Bu yangi tushunchalar esa oʻz navbatida ularni nomlash ehtiyojini keltirib 
chiqaradi. Ana shu tariqa tilda yangi tushunchalarni nomlovchi soʻzlar ichki 
imkoniyatlar orqali hosil qilinadi (qoʻshma korxona kabi) yoki shu tushunchani 
ifodalash uchun boshqa tillardan soʻz oʻzlashtiriladi (marketing kabi), natijada yangi 
soʻzlar paydo boʻladi. 
Shuni yodda tutish lozimki, boshqa tillardan oʻzlashgan har qanday soʻz yangi 
soʻz hisoblanavermaydi. Yangi soʻz boʻlishi uchun oʻsha soʻz tilda oʻz yangilik 
boʻyogʻini saqlab turishi, ya‘ni shu tilda soʻzlashuvchi barcha uchun birday 
tushunarli boʻlmasligi yoki barcha birday qoʻllamasligi lozim. Masalan, universitet, 
radio kabi soʻzlar boshqa tillardan kirib kelgan boʻlsa-da, yangi soʻz emas. Chunki 
bu soʻzlar ifodalaydigan tushunchalar hamma uchun birday ma‘lum va hamma bir xil 
darajada qoʻllaydi. Skaner, marketing kabi soʻzlar esa yangi soʻzlar sanaladi. Negaki 
bu soʻzlarning ma‘nosi til egalarining barchasi uchun ma‘lum emas, ikkinchidan 
ushbu soʻzlarni hamma teng qoʻllamaydi. 

---

54 
2-misol. Tilimizda soʻnggi yillarda paydo boʻlgan soʻzlar ajratib koʻrsatilgan. 
1. Qisqa vaqt ichida gimnaziyaga zamonaviy kompyuterlar keltirildi, ular