Samarqand davlat universiteti turaev b. X., Nizamov a. N

 
Nazorat uchun savollar: 
1. M. Fridmen metodologik pozitsiyasini tavsiflang. 
2. M. Fridmen nazariyasida permanent daromad nima va keynsianlik nazariyasi 
tanqidida u qanday qo`llaniladi? 
3. M. Fridmen nominal daromad nazariyasi nima? 
4. Monetaristik nazariyaga muvofiq fillips egri chizig`i uzoq muddatli davrda 
vertikal to`g`ri chiziqga aylanishini tushuntiring. 
5. Monetaristlar tomonidan iqtisodiyotning hukumat tomonidan nazorat 
etilishining qanday choralari taklif etilgan? 
 
Mavzu bo`yicha adabiyotlar ro`yxati: 
1. Фридмен М. Количественная теория денег. М., 1995. 
2. Усоскин В.М. «Денежний мир» М. Фридмена. М., 1989. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

214 
XХVI-BOB. ZAMONAVIY TAKLIF IQTISODIY NAZARIYASI 
 
26.1. Taklif iqtisodiy nazariyasi shakllanishi 
Taklif iqtisodiy nazariyasi 1970-yillar oxirida shakllandi. Mazkur yo`nalishni 
aloxida maktab deb bo`lmaydi, Chunki o`z yetakchisi, yagona metodologik 
pozitsiyasiga va ko`p jihatdan monetarizm g`oyalariga yaqinligiga ko`ra alohida 
ahamiyatga molik emas. Taklif iqtisodiy nazariyasi paydo bo`lishi, 1970-1980-
yillar davomida AQSHda yuz bergan iqtisodiy va siyosiy jarayonlar bilan bevosita 
bog`liq. Xususan, bu holat amerikalik gubernator R. Reygan dasturiga ham 
yaqindir (1991-2004). Mazkur maktabning asosiy namoyandalari Martin Fel`stayn 
(1939 yilda tug`ilgan) va Artur Laffer (1941 yilda tug`ilgan) kabi iqtisodchilarni 
e`tirof etish mumkin. Taklif iqtisodiy nazariyasi yorqin antikeynschilik tavsifiga 
ega. Agar keynschilik nazariyasi, iqtisodiyotda talabni rag`batlantirish zarurligidan 
kelib chiqadigan bo`lsa, taklif iqtisodiy nazariyasi uning nomidan ko`rib 
chiqganidek, asosiy iqtisodiy vazifa taklifni rag`batlantirish deb hisoblagan. Taklif 
iqtisodiy nazariya namoyandalari nuqtai - nazaridan 1970- yillarda yuzaga kelgan 
iqtisodiy muammolar ishlab chiqarish past darajasi va ishlab chiqarish yuqori 
darajasi inflyatsiya asosida kelib chiqib, o`n yilliklar davomida amalga oshirilgan 
keynschilik siyosati natijasida yuzaga kelgan deb hisoblashgan. «Qimmatbaho 
huumat», iqtisodiyotga aralashmaslik oqibatida bozor nazorat rolini buzilishi, 
iqtisodiy rag`batlarni pasayishi, kabilar asosiy muammo taklif etishmovchiligi 
bo`lishiga, ya`ni tadbirkorlik faolligi tushishiga olib kelgan.