Samarqand iqtisodiyot va servis instituti bektemirov a., Omonov a. A., Xaydarov z. Sh., Niyozov z. D. Tijorat banklari aktiv va passivlarini boshqarish

13.4. Banklar depozitlarini boshqarish usullari

Tijorat banklarining depozit operatsiyalarini boshqarishda quyidagi usullardan foydalaniladi:

177

1. 
   Maʻmuriy usullar.
   

2. 
   Iqtisodiy usullar.
   

• 
  depozit operatsiyalarni rejalashtirish;
  

• 
  depozit operatsiyalarni amalga oshirish siyosati, qoidalari va meʻyorlarini oʻzida aks ettirgan ichki bank hujjatlarini ishlab chiqish.
  

Depozit operatsiyalarni boshqarish usullaridan foydalanish samaradorligini taʻminlashning zaruriy shartlaridan biri boʻlib, depozitlar jalb qilish va ularni aktivlarga joylashtirishda risk va daromad darajalarini toʻgʻri baholash imkonini beradigan ishonchli maʻlumotlarning mavjudligi hisoblanadi.

Depozit operatsiyalarni boshqarish usullari quyidagilarga boʻlinadi:

• 
  analitik usullar;
  

• 
  spetsifik usullar;
  

• 
  marketing usullari.
  

Analitik metodlar depozitlar jalb qilish bilan bogʻliq boʻlgan tendensiyalar va muammolarni aniqlash imkonini beradi. Oʻz navbatida, analitik metodlarga quyidagilar kiradi:

• 
  guruhlash usuli;
  

• 
  qiyosiy tahlil usuli;
  

• 
  tarkibiy tahlil usuli;
  

• 
  trendli tahlil usuli.
  

Spetsifik usullar depozit operatsiyalar bilan bogʻliq boʻlgan risklarni kamaytirish, bankning resurs bazasini diversifikatsiya qilish imkonini beradi.

Marketing usullari quyidagilardan iborat:

• 
  mijozlarni turli toifalari boʻyicha turkumlash;
  

• 
  mijozlarning kartotekasini yaratish;
  

• 
  depozit xizmatlari bozorini monitoring qilish;
  

• 
  depozit xizmatlarini reklama qilish;
  

• 
  depozitlarning barqarorligini taʻminlash.
  

178