Samarqand veterinariya meditsinasi instituti

3-jadval 
Mevalarni joylashtirish uchun zarur qutilar mikroini hisoblash 
Yashik va 
materiallar nomi 
Bir yashikka 
sarflanadigan 
mikro 
Joylashtiriladigan 
yashiklar mikroi, 
dona 
Materiallarning 
umumiy sarfi 
Yashik hajmi 25 
kg 
- 
Meva payraxasi, g 
200 
O’rash qog’ozi, g 
300 
Mix, g 
100 
Yorliq, dona 
1 
Xo’jaliklarda ishni rejaga binoan olib borishga asoslangan. Kerakli idish va 
materiallarni keltirish, asbob-uskunalarni hisoblab qo’yish, meva tashish uchun 
transport vositalarini belgilash, hosilni yig’ib olish va sotish uchun ishchi kuchi va 
mutaxassislarga bo’lgan talabni aniqlash uchun etishtirilgan hosilni oldindan 
chamalab chiqish ham taqozo etiladi. 
Meva va uzumlar tez buziladigan mahsulotlar bo’lib, uzoq turib qolganda 
hosilning ta’mi buziladi. Mevalarning biologik xususiyat-lari ularni qisqa vaqt ichida 

---

12 
yig’ib olishni talab qiladi. Shuning uchun, mevalarni yig’ishdan oldin puxta 
tayyorgarlik ko’rish zarur. 
Hosil qo’lda teriladi. Daraxtlarni silkitib, qoqib tushirish qat’iy man etiladi. 
Bandi bilan birga teriladi. Urug’li mevalarni terishda mevaning pastki tomonidan 
ko’rsatgich barmoq bilan meva bandining shoxchasiga tutashgan joyini ushlab, 
so’ngra ikkinchi qo’l bilan shoxcha mahkam ushlanadi va bandini barmoq bilan 
salgina bosib, hosil shoxchadan engil ajraladi. 
Danaklilarni terishda bir qo’l bilan meva uziladi. Hosilni avval erga 
to’kilganlari, so’ngra pastki shoxdagilar teriladi. Terish asta-sekin daraxtning 
yuqori shoxlariga qarab ko’chadi.
Hosilni joylash. Mevalar o’z idishiga to’g’ri qatorlab, to’rt-burchak usulida, 
diagonal shaklida va to’kma holda joylanadi (6-rasm). 
1-rasm. Mevalarni idishlarga joylash usullari 
Saralash va joylash. Bu ishlar mevalarni tovar holatga kelti-rishdagi asosiy ishlar 
hisoblanadi. Ular dalada – ochiq erda, bos-tirma ostida yoki omborxona hovlisi va 
maxsus ajratilgan xona-larda amalga oshiriladi. Saralash va joylash mas’uliyatli 
ishlar-dan biri bo’lib, mevalarning uzoq va sifatli saqlanishi bevosita mana shu 
tadbirga bog’liqdir.