Sana 20 yil. Ko’rdim matibdo’ Mavzu: To’g’ri chiziqli tekis harakatda tezlik


Aniq o`lchashlarga ko`ra, molekulalarning o`lchami d


Download 301.34 Kb.
bet8/10
Sana27.01.2023
Hajmi301.34 Kb.
#1129808
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
to\'garak konspekt kerakli 34

Aniq o`lchashlarga ko`ra, molekulalarning o`lchami d0=10-10-10-8 m tartibda bo`ladi.
Atom va molekulalar borligining garchi bilvosita bo`lsa ham birinchi isbotini ingliz olimi D.Dalton bergan.
Dalton doimiy nisbatlar qonunini topgan.Bu qonunga muvofiq har qanday kimyoviy birikmalar hosil bo`lishida reaksiyaga kirishuvchi moddalarning massalari tayinli bir nisbatda bo`ladi.Masalan,vodorod va kisloroddan suv hosil bo`lishida reaksiyaga kirishgan vodorod va kislorod gazlari massalarining nisbati hamisha 1:8 ga teng.Bu faktni tushunish uchun suvning nihoyatda mayday zarrasi,ya`ni suv molekulasi hosil bo`lishida vodorodning tayinli bir miqdordagi atomlari kislorodning tayinli miqdordagi atomllari bilan qo`shiladi, deb faraz qilishga to`g`ri keladi.Suv molekulasi vodorodning ikki atomi va kislorodning bir atomidan iborat.
Suyuq va qattiq holatdagi moddalar molekulalarining konsentratsiyasi 1027-1030 m-3, gazlar,masalan,havo molekulalarining konsentratsiyasi normal sharoitda (00C temperatura va 1,013*105 Pa bosimda) 2,7*1025 m-3 ga teng.

Bitta molekulaning massasi m0=10-27 kg 10-25kg atrofida bo`ladi.




Halqaro kelishuvga muvofiq,massaning atom birligi qilib uglerod atomi 128C massasining 1/12 qismi qabul qilingan. m0c=1,992*10-26 kg ekanligi ma`lum.U holda massaning atom birligi m0c/12=(1,992*10-26/12) kg=1,66*10-27kg.
1m.a.b.=1,66*10-27 kg.

Modda molekulasi massasining m.a.b. da ifodalangan qiymati nisbiy molekulyar massa deb ataladi va Mr bilan belgilanadi. Demak,nisbiy molekulyar massa-bu molekula massasining m.a.b. da aniqlanadigan son.Shunga o`xshash,atom massasining m.a.b. da aniqlangan qiymati nisbiy atom massa deb ataladi va Ar bilan belgilanadi.





Berilgan:

Asosiy formula:

Hisoblash:

V=1 l=10-3 m3
n=3,7*1028 m-3
Topish kerak: N-?

n=N/V
dan
N=nV

N=(3,7*1028 m-3)*( 10-3 m3)=3,7*1025


Javob: N=3,7*1025



2-mashq.

Berilgan:

Asosiy formula:

Hisoblash:

V=1 sm3=10-6 m3
m=3*10-26 kg
ρ=103 kg/m3
Topish kerak: N=?

m=ρV


N=m/m0



M=103*10-6kg=10-3 kg
N=(10-3)/(3*10-26)=3,3*1029


Javob: N=3,3*1029



Uyga vazifa: Masalalarni ishlab kelish, mavzuni o’qib kelish
Sana ____ ______ 20___-yil. Ko’rdim MATIBDO’ ______________


Mavzu: Temperatura


Selsiy shkalasidagi qiymatga teng.Selsiy shkalasidagi t temperatra va Kelvin shkalasidagi T temperaturlar orasidagi munosabat: t=00C da T=2730K bo`ladi. Bunda T=t+273 boladi.Masalan,T=0 K bo`lgan holatda t=0-273=-273 ga teng bo`lishi kerak.

Aks holatda esa t=T-273 bo`ladi.Masalan, T=10 K Kuch guruhigа



Download 301.34 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling