Ш. Д. Эргашходжаева, А. Н. Самадов

Риск турлари 
Салбий оқибатларни камайтириш усуллари 

---

249 
1. Тижорат риски 
Товарлар сотув ҳажми паст 
Рангларга ажратиш усули билан мақсадли бозорларни 
танлаш бўйича пухтароқ таҳлилий ишлар. 
Истеъмолчиларни сегментлаш бўйича масъулиятроқ 
ишлар 
Сотув тармоғи фаолияти 
самарасиз 
Тижорат воситачиларини диққатлироқ танлаш. Улгуржи 
ва чакана воситачиларнинг иш самарадорлигини ошириш 
учун франчайзингдан фойдаланиш
Янги товарни бозорга 
муваффақиятсиз олиб 
чиқиш 
Синов тариқасидаги сотув, бозорда тест ўтказиш. Товарга 
унинг истеъмол хислатларини яхшилайдиган ўзгаришлар 
киритиш 
Контрагентнинг шартнома 
шартларини қониқарсиз 
бажариши 
Ҳамкорларни чуқурроқ ўрганиш йўли билан уларни 
диққатлироқ танлаш, контрагентларнинг ишбилармонлик 
борасида инсофлилиги ҳақида банк ва аудиторлик 
маълумотномалари, контрагент фирмаларни 
тавсифлайдиган бошқа ахборотлар олиш 
Рақобатчилар қаршилиги
Корхонанинг ишбилармонлик фаоллигига рақобатчилар 
реакциясини олдиндан кўра олиш. Корхона маркетинг 
дастурида қарши чоралар режалаштириш
Иқтисодиётда даврий 
ўзгаришлар, товарларга 
талабнинг тушиб кетиши 
Конъюнктура даврий ўзгаришларини башорат қилиш, 
уларни инвестицион ва ишлаб чиқариш режаларида 
ҳисобга олиш, корхона миқёсида бошқа инқирозга қарши 
чоралар кўриш: ишлаб чиқарилган маҳсулотни тезроқ 
сотиш ҳисобига ликвидлик даражасини ошириш, товар 
захиралари, хомашё, материаллар ва бутловчи қисмлар 
харидини қисқартириш, ИТТКИга инвестиция киритиш 
ва ҳ.к. 
Хомашё товарларига биржа 
котировкалари ва 
нархларнинг ўзгариши 
Қисқа муддатли ва ўрта муддатли режада нархларни 
диққатлироқ башорат қилиш. Фьючерс битимларидан 
фойдаланиш ва хеджилаш йўли билан риск даражасини 
пасайтириш. «Шартли талаб билан» узоқ муддатли 
шартномалар тузиш