Sh. Ziyamuxamedova, G. Gulyamova yuristning yozma nutqi
Download 2.82 Kb. Pdf ko'rish
|
yuristning yozma nutqi
- Bu sahifa navigatsiya:
- Nazorat uchun mashqlar 1-mashq.
Vergul
T/r Ishlatilishi O‘rni Misollar 1. Bog‘lovchi vositalar bilan birikmagan uyushiq bo‘lakli gaplarda Uyushib kelgan so‘zlar orasida Nodira atirgul, lola, binafshani yoqtiradi. 2. Undalmali gaplarda Undalmadan keyin Salim, kitobingni berib tur. 3. Kiritmalar ishtirok etgan gaplarda Kiritmalar gap boshida kelganda, ulardan keyin, gap o‘rtasida ikki tomonidan, kiritmalardan oldin gap oxirida kelganda Ko‘nglingizga kelmasin-ku, izvoshiga eshak qo‘shib bo‘lmaydi. 4. Undov so‘zli gaplarda Undov so‘z gap boshida kelsa, undan keyin, gap o‘rtasida kelsa, ikki tomonidan, gap oxirida undov so‘zdan oldin. Agar undov so‘zdan keyin undalma bo‘lsa, vergul faqat undalmadan keyin qo‘yiladi. Baribir kechikdim, eh! 5. Takrorlangan so‘zlar ishtirok etgan gaplarda Takrorlangan so‘zlar orasida Bas, bas, yetar! 36 6. Ajratilgan bo‘lakli gaplarda Gap boshida kelsa, ajratilgan gapdan keyin, gap o‘rtasida ikki tomonidan, gap oxirida kelsa, undan oldin Ustaning shogirdi, o‘n to‘rt yashar Yo‘ldosh, deraza oldida o‘tirar edi. 7. Qo‘shma gaplarda (biriktiruv bog‘lovchili bog‘langan qo‘shma gaplardan tashqari) Qo‘shma gap qismlari orasida Nigora o‘qidi, lekin yozmadi. 8. Ko‘chirma gapli qo‘shma gaplarda Muallif gapining o‘rtasida undan oldin kelgan, oxirida so‘roq, undov, ko‘pnuqta bo‘lmagan ko‘chirma gaplardan keyin. Ko‘chirma gapning o‘rtasida kelgan muallif gapidan keyin. To‘g‘ri, qoloqdan cho‘loq yaxshi, – dedi qovog‘ini solib Dilshod. 9. Takror bog‘lovchilar yordamida birikkan uyushiq bo‘lakli va bog‘langan qo‘shma gaplarda Takror bog‘lovchilarning ikkinchi va undan keyingi qismlaridan oldin Tog‘lar goh chap tomonda, goh o‘ng tomonda paydo bo‘lib qoladi. Nazorat uchun mashqlar 1-mashq. Quyidagi gaplarning oxiriga ishoraviy belgi qay birida noto‘g‘ri qo‘yilgan? Soatingizga qarang-chi? 2. Maysalar oftobda yashnaydi! 3. Biz zavodda oilaviy mehnat qilamiz… 4. Rais nima uchun o‘g‘liga hech narsa demaydi. 5. Eh, bu vodiy naqadar go‘zal! 6. To‘lin oy chiqdi. 7. Hammamiz qarsak chalib yubordik! 37 2-mashq. Gaplardagi kirish so‘zlarni to‘g‘ri ajrating. Xullas mansabdan tushsangiz ham, xalqning nazaridan tushmabsiz. 2. Zero o‘z elining ramzi bo‘lib qolish faqat buyuk odamlargagina nasib etadi. 3. Ha haqiqatan ham ular zamonamizning ajoyib insonlaridir. 4. Menda ayniqsa Navoiy, Fuzuliy kabi mumtoz shoirlarning ijodlari katta taassurot qoldiradi. 5. Demak to‘g‘rilik, halollik insonni kamolot sari yetaklaydi. 6. Darhaqiqat so‘z – insoniyat uchun bebaho xazina. 7. Umuman olganda, bu joy orombaxsh, xushhavo bir manzil ekan. 8. Shunday qilib Berta Davidova «Munojot»ning birinchi ijrochisi bo‘lib qoldilar. 9. U yoki bu xonandaning xalqqa tanilishida mazkur qo‘shiqning xizmati bor albatta. 3-mashq. Quyidagi gaplarning tinish belgilarini o‘rniga qo‘yib ko‘chiring. Uning Xolbek degan do‘sti chekkasida danakday xoli bor bola bir kun Avazni bopladi. 2. Soyda yong‘oq tagida bolalar to‘plandilar. 3. Qishloqdan bir qir narida behisob qizg‘aldoqlar dalani qizartirib turgan joyda Hulkar o‘t o‘rardi. 4. Hademay bahor ham tugaydi, yozning issiq kunlari boshlandi. 5. Xushmuomalalik barchaning ko‘nglini ko‘taradi vaqtini xush dimog‘ini chog‘ qiladi. 6. Shirinsuxanlikda karomat katta u mo‘jizalar yaratish qudratiga ega. 7. Oyi oyi chaqiringlar oyimni. 8. Axir do‘kon tarixida bunaqa bo‘lmagan. Download 2.82 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling