♦шарқ нашриёт-матбаа акциядорлик компанияси

82

---

О йбе гим м е н и н г
ракланди: у мени кутмаган эди. М ен хурпайган мушукдай, 
тўғрироғи, хурпайган чумчукдай бўлсам керак, шу топда. У 
менинг шундай важохатимдан хайратда бир зум кот и б тур­
ди-да, тўсатдан каршимда тиз чўкди, тиззаларимни кучди.
— М ени кечир, афв эт, Зарифа!..
Менда бундай ғазаб ва кахрни хеч қачон кўрмаган.
Оёкларимни унинг кўллари хал ка с и дан чикаришга урин- 
дим.
— Етар, туринг-да, ўриндикка ўтиринг! — дедим буй- 
р у к билан.
Ўзим унинг таклифини кутмай, бир ўриндикни стол га 
якин буриб, ўтирдим.
— М енга коғоз-калам беринг, каршимга ўтиринг! Сиз­
нинг мактубингизга шу ерда, олдингизда жавоб ёзаман! 
Ўтинаман, бир сўз хам котманг!
Ойбек каршимга ўтирди-да, тирсагини стол га кўйди, 
кўли билан бир ёноғини тиради. У ҳайратдан донг котган 
эди. М ен ҳам ўзимни танимайман; саҳнада бир роль ўйнаёт- 
гандай, стол устига асабий назар ташлаб, коғоз-калам ол- 
дим. С ўнг не учундир назм билан ёза бошладим:
Х,ой, ш о и р й и ги т , 
Ч орлабсиз, нега?
К ў н г л и м д а б о р и н
М а н а , м ен келдим .
А й т га л и ке лди м . 
Ш а м о л қ у в л а г а н
Х а т л а р и н г з а ҳ р и н
Б у л у т д а й елдим.
Т у к к а л и ке лди м .
Баъзан тўхтаб, бир онгина ўйлардим-да, бирор сўзни 
шартта ўчириб, тузатар эдим:
Ш о и р қ а л б и н и
О ҳ , а д а ш и б м а н ,
Ш е ъ р б у л о г и , 
Х а қ о р а т л а р ҳ а м
Х а з и н а , де р д и м , 
К ў п и р и б ба ъ за н
Соф қ ў ш и қ л а р г а , 
Х а д д а н о ш а р к а н .
Н а ф и с к у й л а р г а
...Ч о р л а б си з, нега?
Т ула к о н , дердим . 
М а н а м ен к е л д и м !
У таажжубдан жим котиб ўтирар ва мендан кўзини 
узмас эди. Ёзилган варакни олиб, унинг олди га ташладим.
— Кани, яна кандай сўзларингиз бор? Ёзинг. Калам, 
коғоз топинг. Сўзлашувни истамайман, ёзинг! — дедим 
унга.
83

---

З а р и ф а С а и д н о с и р о в а
М ен ҳар вақт шундай кескин бўлишим керак эди. Мен 
бўлсам, лалайиб, факат унинг сўзларини тинглаб ўтирар- 
дим.
Ойбек менинг ёзганларимга кўз югуртди:
— Ҳ ақиқатан, шоира экансан. М ен бундай тез ёза 
олмайман, — деди у.
— Ш ошилаяпганим йўқ. Кутаман.
М ен яна бир варақ о к коғоз олиб, ёзишга тутиндим. 
Энди ўпкамни хийла босиб олган эдим.
— Й ўк, назмга кучим етмайди, насрга ўтаман, — дедим 
унга^ карамасдан, гўё ўз-ўзим билан сўзлашгандай.
Ў з хатти-ҳаракатимдан ҳам ғурур, ҳам мамнуният сезар- 
дим, шу топда.
«М ен 7—8 я ш а р ёш қи залок, э д и м , д е р а за п а р д а си  
орт ида я ш и р и н и б , «Б ўз йигит », « Т о ҳи р ва З у ҳ р а » л а р н и  
қ а й т а -қ а й т а ў қ и р д и м , т о в уш си з й и е л а р д и м .
12— 15 ё ш л а р д а к ў н г л и м д а , х а ё л и м д а т ў қ и л г а н бир 
ш о и р й и ги т га сир т ўл а еойи бо на м у ҳ а б б а т н и сеза б о ш ­
л а д и м . 1924 йил Т о ш ке н т д а , м а к т а б д а с и зн и би р и н ч и  
даф ъа у ч р а т г а н и м д а , к ў з л а р и н г и з д а г и х а ё л о т н и н г те- 
р а н л и г и , и ф о д а н г и зн и н г х а с с о с л и ги , ш е ъ р л а р и н г и з н и н г  
наф ислиги, м усаф ф олиги м а ф т ун и б ўл д и м . К ў н г л и м д а  
т а ш и д и ги м о р зу н и т о п д и м ш е ки л л и , дедим . Л е к и н а д а ­
ш и б м а н , қ а л б и н г и зд а ш у қ а д а р ш а ф қ а т с и з л и к ҳ а м бор