Sharq psixologiyasida shaxs muammosi

SHARQ PSIXOLOGIYASIDA SHAXS MUAMMOSI

REJA:

• 1.Hindistonda shaxs to'g'risida
• 2.Qadimgi Xitoy manbalarida shaxs.
• 3.Qadimgi Eron va Turon falsafasida shaxs tasviri

Shaxs to'g'risidagi dastlabki falsafiy fikrlar paydo bo'lgan mamlakatlardan biri qadimgi Hindiston edi. Hindistonda shaxs to'g'risidagi falsafiy fikrlaming vujudga kelishi, hozirgi zamon fani ma’lumotlariga ko'ra, eramizdan avvalgi XII—VII asrlarga to'g'ri keladi.

Shaxs to'g'risidagi dastlabki falsafiy fikrlar paydo bo'lgan mamlakatlardan biri qadimgi Hindiston edi. Hindistonda shaxs to'g'risidagi falsafiy fikrlaming vujudga kelishi, hozirgi zamon fani ma’lumotlariga ko'ra, eramizdan avvalgi XII—VII asrlarga to'g'ri keladi.

Hindistonda shaxs to'g'risidagi dastlabki falsafiy fikrlaming vujudga kelganligidan dalolat beradigan ishonchli manbalardan biri eramizdan oldingi XII—VII asrlarda shakllangan qadimgi Vedalardir.

Qadimgi hind Vedalarida (to'rt asosiy muqaddas kitob: Rigveda, Atharvaveda, Samaveda va Yajurveda) ya’ni diniy bilimlar, gimnlar, qo‘shiqlar, urf-odatlar to'plamlarida shaxs ning shaxsiy xususiyatlari haqidagi dastlabki fikr-mulohazalarni uchratish mumkin. Lekin shuni alohida ta’kidlash zarurki, hind Vedalarida bayon qilingan shaxs to'g'risidagi falsafiy fikrlar mifologik-diniy qarashlar bilan qo'shilib-qorilib ketgan edi.

Jamiyat a’zolari asosan to'rtta yirik tabaqaga: braxmanlar (xudojo‘ylar), kshatriylar (hukmdorlar, harbiylar), vayshalar (yer egalari, hunarmandlar, savdogarlar) va shudralarga (mehnatkashlar) bo'lindilar. Tabaqalar ichida eng farosatlisi braxmanlar edi. Shuning uchun ham braxmanlarning obro'-e’tibori uzluksiz oshib bordi.

Jamiyat a’zolari asosan to'rtta yirik tabaqaga: braxmanlar (xudojo‘ylar), kshatriylar (hukmdorlar, harbiylar), vayshalar (yer egalari, hunarmandlar, savdogarlar) va shudralarga (mehnatkashlar) bo'lindilar. Tabaqalar ichida eng farosatlisi braxmanlar edi. Shuning uchun ham braxmanlarning obro'-e’tibori uzluksiz oshib bordi.