Шу сабабли, урта мактаб программасида билимларни фактлар асосида урганиш ва уни тахлил килиш, фактларнинг келиб чикиш сабабларини аниклаш аналогларни чогиштириб куриш назарда тутилади

3 - амалий иш


Этилен ва ацетилен олиш ҳамда уларнинг хоссаларини ўрганиш
Кутилаётган натижа
Билим: Ўқувчиларга этилен ва ацетилен олиш ҳақидаги назарий билимларини амалиётда тадбиқ этишни ўзлаштиради.
Кўникма: Ўқувчилар этилен ва ацетиленни этил спирт ва кальций карбиддан синтез қилиб олинган газларни хоссаларини намойиш қиладиган тажрибаларни қиладилар ва топшириқларни бажарадилар
Малака: Ўқувчилар этилен ва ацетиленни мустақил синтез қилиб унинг хоссаларини амалиётга тадбиқ этадилар.
Керакли жиҳозлар: Пробирка, газ ўтказгичли тиқин, штатив, спирт лампаси.
Керакли реактивлар: Этил спирти, концентрланган сульфат кислотаси. қум, бромли сув. Калий перманганатнинг суюлтирилган эритмаси.
1. Этиленнинг олиниши ва унинг хоссаларини ўрганиш
1. Битта пробиркага 2-3 мл этил спирти қуйинг ва унга эҳтиётлик билан 6-9 мл концентрланган кислота қўшинг (эҳтиёт бўлинг!). Қайнаганда сачраб кетмаслиги учун пробиркага тоза қум қўшинг. Штативга ўрнатиб, газ ўтказгич най уланг ва астасекин қиздиринг.
2. Бошқа пробиркага 2-3 мд бромли сув қуйинг. Газ ўтказгич найни пробирка тубигача туширинг. Газни бромли сувдан ўтишини кузатинг.
3. Учинчи пробиркага озгина сульфат кислота қўшилгандан калий перманганатнинг суйилтирилган эритмасидан 2-3 мл қуйинг ва ҳосил бўлаётган газни газ ўтказгич най орқали пробирка тубигача туширинг. Содир бўлаётган газнинг ёнишини синаб кўринг.


2. Ацетиленнинг олиниши ва унинг хоссаларини ўрганиш
1. Пробиркага озгина кальций карбид бўлакчаларидан солиб, сув қуйинг ва дарҳол пробирка оғзига газ ўтказгич най уланг. Ажралиб чиқаётган газ билан қуйидаги тажрибаларни ўтказинг.
А) ёндириб кўринг (эҳтиёт бўлинг!);
Б) бромли сувдан ўтказинг;
Д) Калий пермаганатнинг суюлтирилган эритмасидан ўтказинг.
Топшириқлар

1. 
   Юқорида содир бўлган барча кимёвий жараёнларнинг реакция тенгламаларини ёзинг.
   
2. 
   Ҳар икки тажрибада ҳосил бўлган газламанинг ёнишида қандай фарқ бор? Нима учун?
   
3. 
   2,3 ва б, д тажрибаларни метаннинг хоссалари билан солиштиринг.