Щзбекистон республикаси олий ва щрта махсус таълим вазирлиги


Экологитк таълим ва тарбия ьуидаги асосли бщлимларни


Download 1.41 Mb.
bet6/11
Sana17.06.2023
Hajmi1.41 Mb.
#1527282
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
ecologik menegment

Экологитк таълим ва тарбия ьуидаги асосли бщлимларни


щз ичига олади:
1. Талаба ва щьитувчиларни табиат гщзалликларини севиш, улардан эстетик завь олиш руыида тарбиялаш.
2. Жонли ва жонсиз табиатни ривожланиш ьонунлари, табиат ва жамият щртасидаги мураккаб щзаро мунособатлар, шунингдек, инсон хщжалик фаолиятини табиатга таъсири.
3. Оьибатлар ыаьида бщлим бериш.
Талабаларда экологик маданиятни тарбиялаш, табиатни севиш, ундан тщцри ва онгли равишда фойдалана билишни тарбиялаш экологик тарбия ва маданиятни асоси бщлиб кишиларда табиат олдида маъсулиятни англаш малакасини хосил ьилади. Ватанни севиш, ватанпарварлик табиатни севишдан бошланади. Бинобарин щьувчиларда табиатга нисбатан ыаьиьий муыаббат туйцусини хосил ьилмай туриб, уларни ватанпарварлик руыида тарбиялаш мумкин эмас. Инсонни табиат ьучоцида бщлиши, уни рухан тетиклаштириб, уни меынат фаолиятини ижодий ьобилиятини оширади.
Экологик тарбия ьуйидаги масалалани щз ичига олади.
а) кишиларга маысус экологик билим ва тарбия бериб, уларда бу соыада муайян малака хосил ьилиш;
б) экологик щзгаришларни олдиндан кщра билишни тарбиялаш;
в) экологик маданиятни сингдириш ва тарбиялаш;
г) кишиларни табиат «инъомлари»дан тщцри фойдаланиш руыида тарбиялаш.
Табиатни нормал холати учун фуьоролик масъулиятини тщла англаш-экологик таълим ва тарбияни ифодасидир. Табиатни муыофаза ьилиш ва экологик тарбия масаласи педагогика ва психология масалаларини энг муыим ьисмидир. Кишиларда табиат ьонунларига тщла риоя этиш тщцрисида ва бу соыада ватан, ыаль, давлат ва келажак авлод олдидаги бурч туйцуси ва маъсуллият хиссини хосил этилмаса уларда тщла экологик онг ва тафаккур хосил бщлмайди. Экологик онг ва тафаккурга эга бщлган ыар бир киши щз меынат фаолиятида табиатга таъсир этиш ьандай оьибатларга олиб келиши мумкинлигини олдиндан кщриб, онгли равишда иш тутади. Табиатни ривожланиш ьонуниятларини бузмаслик, экология билимларидан бехабарлик гщё табиатда щз-щзидан борадиган экологик мувозанатни мавжудлиги, ьандайдир ёпиь экологик системани борлиги, табиатни ьайтадан тикланишига аралашмаслик тщцрисидаги тамоман заррали фикирларини туцилишига сабаб бщлади.
Экологик тарбия-аылоьий тарбияни ажралмас ьисмидир. Кишиларда экологик онг ва тафаккуни экологик дунёьарашни ыосил ьилиш табиатни диалектик тушинишга ёрдам беради. Ыамма босьичларда экологик таълим ва тарбияни талаб этилган даражада амалга ошириш учун бу вазифани муыимлигини ва маъсулиятни яхши билган ыолда ёшларни тайёрлаш зарур. Ыар бир киши биосферани мураккаб тизим эканлигини ва уни ыолатига шахсан жавобгар эканлигини сезиш керак. Кишлоь хщжалиги билан шуцулланаётган деыьонлар, ижарачилар яхши ыосил оламан деб инсектицид, гербицид ва шунга щхшаш зарарли моддалардан хозирги кунда руысат этилганидан 2-3 ва ундан ортиь даражада фойдаланмоьдалар. Шараыларимиз кщчаларида ва катта йщлларда ьанчадан-ьанча енгил автомашина эгалари созланмаган карбюраторлар билан ыавони захарлаб ёки сув бщйларида автомашинани ювиб турадилар. Бундай ьараганда улар ьанча катта ифлосланишга йщл ьщймасада, аммо ишлаб чиьариш корхоналари, ьишлоь хщжалиги чиьиндилари билан биргаликда сезиларли даражада атро-муыитга таъсир этади.
Экология-кишилар ыаётини мушохада ьилувчи янги фандир. Ыар бир киши бирор ерга аылат ёки чиьиндиларни ташлашдан олдин щз хатти-харакати оьибатларини щрганиш, щйлаши, ташьи муыитни яхши саьланишга жавобгар эканлигини унутмаслиги керак. Ьисьаси ыар бир фуьаро келажакка умид билан ьараши лозим ыозирги ваьда щьитувчилар ва жамоатчилик томонидан олиб борилаётган ишлар мактаб щьувчиларига экологик тарбияни кечиктирмай сингдиришга ьаратиш лозим. Экологик тарбия самарадорлигини ошириш экологик таълимга боцлиьдир. Экологик тълимни кенг ьщламда боцча, мактаб, кщча-кщй, жамоат ташкилотлари, Олий ва Щрта Махсус Юртларида амалга ошириш зарурияти туцилди. Бу иш ыозирги кунни муыим муаммоларини бири бщлиб, келажак соцлом авлод учун кафолат беради.

13-Мавзу
Таянч сщзлар


Биосфера. Экологик маданият. Социал-экологик башоратлар.

Download 1.41 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling