Щзбекистон республикаси олий ва щрта махсус таoлим

Ўрта мактаб ёшдаги ўқувчилар учун ҳаракатли ўйинлар
Ў
Муаммо:
Щрта мактаб ёшдаги щыувчилар ъаракатли щйинларни таш-киллаш ва щтказишдаги щзига хос хусусиятларини ъисобга олиш ва уларни ечимини топишга щргатиш
рта мактаб ёшдаги ўқувчилар билан ўтказила-диган дарсларда ҳаракатли ўйинлар жисмоний тарбиянинг бошқа воситаларига ўрин Бера бошлайди. Аммо анна шу ёшдаги болаларга мос ҳар хил ҳаракатли ўйинлар ҳам уюштириб турилади.
Ўқувчи ҳаракатли ўйинлар ўтказишда V-VII синф ўқувчиларининг ёш ҳусусиятлари уларнинг организми тезроқ ўсиши билан ифодаланиши ва шунинг учун дарсларда ўтказиладиган машғулотлар вақтида уюштириладиган машғулотларни ўйинларни аста-секин мураккаблаштириб, мақсадга мувофиқлаштириб бериши лозим.
Ўйин жараёнида мазкур ёшдаги ўқувчилар хаддан ташқари оғир жисмоний ҳаракат қилмаслиги ва ўқитувчи уларнинг ҳар бирига тегишлича муносабатда бўлиши зарур.
V-VII синфларда ҳаракатли ўйинлар дарснинг иккинчи ва учинчи қисмларида ўтказиш тавсия ўтказиш этилади. Дарснинг асосий қисмида ўқувчиларнинг биронта мураккаб спорт ўйинлари ўргатишга тайёрлаш учун дарснинг тайёргарлик қисмига баoзи ўйинлар киритиш мумкин. Ҳаракатли ўйинлар тайёрлашдир. Бундай ўйинлар биронта спорт ўйинни техникаси ва тактикасининг элементлари такомиллаштирилади.
Ишлаб чиқилган методикага асосан ҳаракатли ўйинлардан фойдаланиладиган дарслар чорак охирида, каникул олдидан текшириш нормативларига бахо қўйилгандан кейин ўтказилади. Дарснинг пухтароқ бўлишишига эришиш, шунингдек, орттирилган кўникмаларни мустаҳкамлаш ва ўқувчиларга бериладиган нагрузкани ошириш мақсадида ўйинлардан дарснинг асосий қисми сўнгида фойдаланиш мумкин.
К
Муаммоли вазият:
Катта ёшдаги щыувчиларга ъаракатли щйинлар дарсдан ташыари тщгараклар ва оммавий спорт тадбирларини щтказишдаги муаммолар ечимини топиш йщллари. Ъаракатли щйинларни ъар хил элементлар билан ташкиллаш ва ыийинчиликларни ва буни ечимини ечишдаги муаммо-ларини ъал ыилиш йщллари
ата мактаб ёшдаги ўқувчилар учун ҳаракатли ўйинлар.
Ўқув дасрликларнинг талаблари юқори синф ўқувчиларига олдига муайян мақсад ва вазифаларни қўяди. VII-X ва XI синф ўқувчилари ижтимоий ва ишлаб чиқариш ҳарактеридаги ишлар бўйича шуғулланади. Бу эса ҳаракатли ўйинлар учун ажратилган вақтидан унумли фойдаланиш ва уни тежашни талаб қилади.
Бундай шароитда ҳаракатли ўйинларнинг жисмоний тарбия дасрларида ва жисмоний тарбия бўйича ўтказиладиган бошқа машғулотларда етакчи ўрин олиши табиийдир.
Ката мактаб ёшидаги ўқувчилар фаолиятида ҳаракатли ўйинлар салмоқли ўрин тутмоқда. Чунки улар асосан спортнинг ҳар хил турлари техникаси ва тактикасининг асосий элементлари билан шуғулланадилар.
Гарчи ҳаракатли ўйинлар машғулотларига киритилса ҳам бунда спортнинг ҳар хил турлари бўйича ортирилган ҳаракат кўникмаларни такомиллаштириш ва мустаҳкамлаш назарда тутилади.
Демак, ўқитувчи ўйинни ўтказиш жараёнида ўйин ҳаракатларини бажарилишининг алоҳида эoтибор билан кузатиши лозим. Мазкур ёшдаги ўқувчилар учун тузилган мактаб дастурида гимнастика ва спортнинг бошқа турларига каттагина ўрин берилган. Ўз-ўзидан аёнки, дарсга киритиладиган ўйинлар бериладиган машқларданиборат бўлиши керак.
Агар дарснинг асосий қисмига спорт ўйинларидан биронтаси киритилган бўлса, унинг кириш қисмига ўзининг айрим ҳаракатлари билан манна шу ўйиннинг тактикасига мос келадиган ҳаракатли ўйинлардан биттасини ўтказиш жуда фойдалидир.
Дарснинг якунловчи қисмида ўтказиладиган ҳаракатли ўйинларнинг вазифаси яхши дам олиш ва кайфият учун мускулларга зўр беришни камайтириш, нафас олиш органлари ва қон айланишини бир мунча тинчлантиришдан иборатдир. «Ўйлаб топ», «Манн қилган ҳаракат» сингари ўйинлар, диққатни синаш учун ўтказиладиган машқлар дарснинг якунловчи қисмида вазифаларни амалга оширишда ёрдам беради.