Щзбекистон Республикаси Олий ва Щрта махсус таoлим вазирлиги

E’tibor qiling!
Yuo’orida aytib htkanimizdek, bilimlarga oidlanmagan ‘ech qanday khnikma bhlishi mumkin emas. Thri yozish uchun grammatika o’oidalarini bilish shart. Shu bilan birga, khnikma ‘osil qilish uchun o’quvchi tegishli natijalarga erishtiruvchi thri usullarni ‘am bilishi lozim. Shuning uchun ho’ituvchi yozishga hrgatar ekan, ruchkani qanday qilib thri ushlashni, daftarning qanday ‘olatda turishini, yozishda ruchkani qanchalik bosish kerakligini va shu kabilarni khrsatdi.
Yozishga hrgatish paytida ho’ituvchi ayni choda kalligrafiya ji’atidan aniq va chiroyli qilib yozilgan harflar namunasini beradi, ya’ni bosho’acha qilib aytganda, qanday natijaga erishishlari lozimligini o’quvchilarga kontrak suratda khrsatadi. Agar harakat yangilish, mao’sadga thri kelmaydigan usullar bilan bajarilayotgan bhlsa, bunday ‘olda mao’sadga tamoman erishib bhlmaydi yoki yomon natijalarga olib keladi. O’quvchi yozishning thri usullarini bilmasligi tufayli, aji- buji, ho’ib bhlmaydigan va xunuk yozishi mumkin.
Ish usullarini bilib olgandan shng, yoki bilib olish davomida o’quvchi, hrgatilgan o’oida yoki khrsatilgan namunalarga mos ravishda, ishning ‘adisini ola boshlaydi.
Shunday ‘ollar ‘am bhladiki, o’quvchi oldin tegishli bilimlarni o’zlashtirmasdan turib, berilgan nusxalarga tao’lid qilish yhli bilan ba’zi khnikmalar ‘osil qiladi. Lekin bunday ‘olda ‘am khnikmalar har ‘olda, berilgan nusxani mustaqil kuzatish yhli bilan olingan bilimga asoslanadi. Ammo bunday bilimlarning aniq bhlmasligi tufayli khr-khrona tao’lid qilish yhli bilan orttirilgan khnikmalar etarli darajada ho’ib olingan va thla takomillashmagan bhladi.

Munozarali savol. Khnikma turlari qanday?

E’tibor qiling!
Khnikmalar murakkablik darajalari ji’atidan ‘am bir-biridan faro’ qiladi. Khnikma oddiy yoki murakkab bhlishi mumkin. Masalan, harflarning elementlaridan chizio’cha yoki aylana yozish oddiy khnikma bhlsa, butun bir so’zlarni yozish murakkab khnikmadir.
Murakkab bhlgan yozish khnikmasi o’z ichiga bir o’ator oddiyroo’ khnikmalarni oladi. Masalan, ruchkani thri ushlash, yozishda ruchkaning bosimini thri iroda qila bilish khnikmalari.
Sonlarni kvadrat yoki kub ildizdan chio’arishga o’araganda ularni arifmetik usulida o’hshish oddiy khnikma bhladi.
Odamning ‘ayotida khnikmalarning khpi malakalar tarzida namoyon bhladi.
Har qanday malaka khnikmadir, lekin har qanday khnikmani malaka deb bhlmaydi. Fao’at avtomatlashgan khnikmagina malaka deb ataladi. Malakalar, odatda, ongli faoliyatdan, ya’ni hyin, o’quv va me’nat faoliyatlaridan ajralgan ‘olda namoyon bhlmaydi.