Щзбекистон Республикаси Олий ва Щрта махсус таoлим вазирлиги

Munozarali savol: Xotirada shaxs faolligi qanday namoyon bhladi?
Diqqat qiling:
Eksperimentlarda eng samarali bolanishlar tegishli ma­terial harakat mao’sadi sifatida yuzaga chio’qan ‘olda tarkib topishi va faollashuvi aniqlandi va isbotlandi. Bu bolanishlarning ta’rifi, masalan ularning musta’kamligi va o’zgaruvchanligi (harakatchanligi va tezligi) tegishli material­ning sub’ektning keyingi faoliyatida o’ay darajada ishtiroo’ qilishi, bu bolanishlarning kelgusidagi mao’sadlarga erishishda qanday a’amiyat kasb etishi bilan belgilanadi.
Shunday qilib, bu kontseptsiyaning asosiy tezisi o’uyidagicha tarzda ifodalanishi mumkin: turli xildagi tasavvurlar hrtasidagi bolanishlarning ‘osil bhlishi esda olib o’olinadigan materialning o’z ‘olicha qandayligi bilan emas, balki eng avvalo bu materialning sub’ektga nima uchun kerakligi bilan belgilanadi.
Munozarali savol: Inson xotirasining yaxshi bhlishi nimalarga bog’liq?
Diqqat qiling:

Inson xotirasining yaxshi bhlishi o’uyidagi omillarga bog’liq:

1. 
   Esda olib o’olish bilan bog’liq harakatlarning yakunlanganlik darajasiga.
   
2. 
   Shaxsning o’zi shuullanayotgan ishiga qiziqishi va moyilligiga.
   
3. 
   Shaxsning faoliyat mazmuni va a’amiyatiga munosabatiga.
   
4. 
   Shaxsning ayni paytdagi kayfiyatiga.
   
5. 
   Irodaviy kuchi va intilishlariga.
   

Munozarali savol: Insonlar xotirasi bir-biridan qanday faro’ qiladi?
Diqqat qiling
Xotiraning samaradorligi eslab o’olishning khlami va tezligi, esda sao’lashning davomiyligi, esga tushirishning aniqligi bilan bog’liq. Odamlar ana shu sifatlar bilan faro’lanadilar:

1. 
   Materialni tezda eslab o’oladiganlar.
   
2. 
   Materialni uzoo’ vao’t esda sao’laydiganlar.
   
3. 
   Istagan paytda osonlik bilan esga tushiradiganlar.
   

Yodda tuting:
Xotira faol jarayon bhlib, shaxsning turli ma’lumotlar bilan ishlash malakasiga, unga munosabatiga, materialning o’immatini tasavvur qilishiga bog’liq bhladi. Inson fao’at eshitgan ma’lumotining 10 foizini, eshitgan va ko’rgan narsasining 50 foizini, o’zi faol bajargan ishlarining deyarli 90 foizini yodda sao’laydi. Shaxsning o’zi hylab, o’zi bevosita bajargan ishlari juda oson esga tushadi. Bu ‘odisa psixologiyada generatsiya effekti deb ataladi.