«социология» фанидан маърузалар матни

Сунъий муҳит (createdenvironment) —инсонтехнологияларёрдамидаяратганмоддийдунёжиҳатлари. Сунъиймухитўзтаркибигаинсоннингэҳтиёжлариниқондиришучуняратганконструкциялар, масалан, автомобильватемирйўллари, фабрикалар, офислар, тураржойларвабошқабиноларниқамраболади.
Ташкилот (organization) —ҳокимиятмуносабатларинингалоҳидатуркумигажалбэтилганиндивидларнингкаттагурухи. Саноатлашганжамиятлардаиндивидҳаётигатурличатаъсирўтказадиганташкилотларнингкўпгинатипларимавжуд. Барчаташкилотларҳамбюрократикбўлмасада, ташкилотривожланишивабюрократиктамойилларнингмавжудлигиўртасидааниқбоғликдиккўзгаташланади.
Таълим (education) —билимларнибиравлодданиккинчисигабе­воситаўкитишорқалиузатиш. Таълимжараёнларибарчажамиятлардамавжудбўлсаҳам, фақатгинаҳозиргидаврдауоммавийтусолди — ўкитишмуайянмухитдаолибборилади, индивидларбирнечайилшумухитдатаҳсилоладилар.
Туғилишнингумумийдаражаси (crudebirth-rate) —аҳолиўртасидайилдавомидатуғилишмиқцориниифодалайдиганстатистиккўрсаткич. Туғилишнинг умумий даражаси одатда минг кишига йил давоми­да тўғри келадиган туғилишлар сонидан чиқарилади. Бу усул жуда кўп мақсадларда фойдаланилади, бироқ у ўртача олинган рақам бўлгани учун, туғилишдаги ўзига хос хусусиятларни, масалан ёш тоифаларига қараб туғилиш даражасини акс эттирмайди.
Тўқнашув —иккиёкиунданортиқиндивиднинг «юзма-юз» вазиятдаучрашуви. Бизнинг кундалик ҳаётимизни тўкнашувлар қатор юз берадиган ҳодиса сифатида олиб қараш мумкин. Ҳозирги жамиятларда тўқнашувларнинг кўпчилиги нотаниш одамлар билан юз беради.
Урбанизм (urbanism) — Луи Вирт томонидан шаҳардаги ижтимо­ий ҳаётнинг ўзига хос хусусиятларини, масалан киёфасизликни ифо­далаш учун киритилган атама.
Урушнингсаноатлашуви (industrializationofwar1) —куроттттятгатттсоҳасида, шунингдекқуролликучларни «ҳарбиймашина» сифатидаташкилкилишдасаноатишлабчиқаришиусуллариниқўллаш. Уруш­нинг саноатлашуви ҳозирги жамиятларнинг худди тинч мақсадларда ривожланаётган саноат сингари муҳим соҳаси. Урушнинг саноатлашу­ви йигирманчи аерда ялпи (тотал) урушнинг пайдо бўлиши, унда миллионлаб солдатларнинг ҳарбий ҳаракатларга жалб этилиши, иктисодиёт эса уруш эҳтиёжларига тўлалигича қайта йўналтирилиши билан боғлиқ.
Фан (science) —табиийфанлар — ўзичигаэмпирикмаълумотларни, бумаълумотларниталкинқилишватушунтиришучунқўлланиладиганназарияваёндошувларниқамраболади. Илмий фаолият ностандарт ижодий тафаккур ҳамда фараз ва ғояларни батафсил текширишнинг бирикишидан ҳосил бўлади. Фанни бошқа типдаги та­факкур фаолияти турларидан ажратиб турадиган ўзига хос хусусият илмий ғояларни муҳокама килиш ва қайта кўриб чикиш учун илмий ҳамжамиятта тўла очикдир.