1888-yilda ... 1899-yilda ... Temiryo‘l ... maqsadlarida qurildi.
X
Iqtisodiyotning
mustamlaka
manfaatlariga
bo‘ysundirilishi
IX asrning ikkinchi yarmida Rossiya imperiyasi tomonidan bosib olingan 0‘rta Osiyo hududlarida yashovchi xalqlarning siyosiy, iqtisodiy, ijtimo- iy va madaniy hayotida keskin o‘zgarishlar yuz berdi. Shu bilan birga o‘lka iqtisodiyoti imperiya manfaatlariga to‘liq bo‘ysundirildi. Bu davrda o‘lkaga Rossiya kapitali, Yevropa mahsulotlari va yangi ishlab chiqarish texnologiyalarining kirib kelishi kengaydi. Ko‘plab bank va sanoat boMimlari ish boshla- di. Bu o‘zgarishlar o‘lkada paxtachilik, konchilik, xomashyoga dastlab- ki ishlov berish, yog‘-moy sanoati kabi sohalarning rivojlanishiga ta’sir ko‘rsatdi.
Iqtisodiyotdagi o‘zgarishlar imperiyaning oMkadagi manfaatlaridan kelib chiqqan holda, ya’ni bir tomonlama olib borildi. Ishlab chiqarish va savdo-sotiq Rossiya imperiyasi va u orqali boshqa davlatlar bilan aloqa- larning kengayishi natijasida rivojlanib bordi. Ayniqsa, imperiya to‘qi- machilik sanoati uchun paxta yetishtirishko‘paydi. Bu o‘lkadaboshqatur- dagi qishloq xo‘jalik mahsulotlarining kamayishiga, ayniqsa, g‘allaning tanqisligiga sabab bo‘ldi. Bu davrda boshqa sohalarga qaraganda sanoat- ning paxta xomashyosiga dastlabki ishlov berishga moM jallangan sohasi
r ivojlandi. Paxtani faqat tozalash va yog‘ ishlab chiqarish sohasigina yo‘lga qo‘- yilib, paxta xomashyosidan tayyor mah- sulot tayyorlash imperiyaning markaziy gubernalarida bajarilgan. 0‘lkadan olingan boshqa xomashyolar, jumladan, jun va teriga ishlov berish ham shunday tarz- da bo‘lgan.
A holining turar joylari. XIX asr oxiri 1867— 1900-yillarda Turkiston gene-
ral-gubernatorligida ishga tushirilgan 175 ta sanoat korxonasi bo‘lib, ularning aksariyat ishlari qo‘l mehnati bilan ba- jarilgan. Mahalliy sanoat ishchilari xo- navayron bo‘lgan dehqonlar yoki ishsiz qolgan hunarmandlar hisobidan ortib borar edi. Korxonalarda ish kuni 16 soat bo‘lib, ishchilarning huquqini hi- moya qiladigan tashkilotlar bo‘lmagan, ishchilar shikoyat bilan hech kimga murojaat qila olmaganlar.
R
Do'stlaringiz bilan baham: |