Statik biokimyо

41-tajriba. Piyoz ekstraktidagi glyukoza va boshqa qaytaruvchi shakarlarni 
aniqlash. 
Bosh рiyozning suvli ekstrakti Feling reaktivi bilan qizdirilganda avval sariq rangli mis 
(1)-gidroksid, so’ngra qizil rangli mis (1)-oksidi hosil bo’ladi. Bu reaktsiya ekstraktda glyukoza 
va boshqa qaytaruvchilik xususiyatiga ega moddalar borligiga asoslangan.
Kerakli asbob va reaktivlar: qirg’ich yoki pichoq, gaz gorelkasi, probirka, Feling 
suyuqligi, piyoz. 

---

Ishning bajarilishi: 
Bosh piyoz qirg’chda yoki boshqa usulda yaxshilab maydalanadi. Tayyorlangan 
massadan probirkaga 0,5 g olib, uning ustiga 2 ml distillangan suv quyiladi va 3-4 minut 
qaynatiladi. So’ngra qog’oz filtr orqali filtrlanadi. Filtratdan 10 tomchi olib Feling reaktsiyasi 
yordamida qaytaruvchi shakarlar borligi aniqlanadi. Piyoz o’rniga sabzidan ham foydalanish 
mumkin. Har ikkala ish natijasi jadval ko’rinishida ifodalanadi. 
Tekshiriladigan 
material 
Foydalanilgan 
reaktivlar 
Kuzatilgan rang 
Reaktsiya nimaga 
bog’liq 
 
 
 
 
 
 
 
 
Nazorat uchun savollar 
1. Qondagi qand miqdorini aniqlash usuli uning qanday xususiyatiga asoslanadi? 
2. Qondagi oqsillar qanday qilib cho‘ktirib olinadi?
3. Qizil qon tuzi bilan oksidlash qanday amalga oshiriladi? 
4. Sariq qon tuzini cho‘ktirish va erkin yodni ajratib olishdan maqsad nima? 
5. Yodni titrlash qanday amalga oshiriladi? 
6. Qondagi qand miqdori aniqlashning qanday ahamiyati bor? 
7. Bu ishni bajarishda qanday jihozlar va reaktivlar kerak bo‘ladi? 
8. FEK apparati ishga qanday tayyorlanadi va ishlatiladi? 
9. Kalibrlash egri chizig‘ning ahamiyati nimadan iborat? 
10. Nazorat probirkasi qanday tayyorlab olinadi va u nima uchun kerak? 
11. Adrenalin giperglekmiyasi va glyukozuriyasi deganda nimani tushunasiz? 
12. Insulin gipoglekmiyasi deganda nimani tushunasiz? 
13. Qondagi qand miqdoriga gormonlar qanday ta'sir ko‘rsatadi? 
14. Iste'mol taomlari tarkibidagi glyukoza qondagi qand miqdoriga qanday ta'sir ko‘rsatadi? 
15. Qondagi qand miqdoriga ayrim gormonlarning ta'sirini o‘rganishda qanday asbob va 
reaktivlar ishlatiladi? 
16. Uglevodlar hazm yo‘lida qanday o‘zgarishlarga uchraydi ? 
17. Uglevodlarning parchalanishi deganda nimani tushunasiz? 
18. Uglevodlarga qanday fermentlar ta'sir ko‘rsatadi? 
19. Uglevodlarning parchalanishini tekshirish uchun qanday jihoz va reaktivlar kerak 
bo‘ladi? 
20. Uglevodlarning parchalangan yoki parchalanmaganligini qaysi reaksiya bilan tekshirib 
ko‘rish mumkin? 
21. Jigar glikogenini ajratib olishdan maqsad nima? 
22. Jigar glikogenini ajratib olishda qanday asbob va reaktivlar ishlatiladi? 
23. Och va to‘q hayvon jigaridan foydalanish orqali nimani aniqlash mumkin? 
24. Mazkur ishda qanday sifat rekatsiyalaridan foydalaniladi? 
25. O’simliklarning yashil barglaridagi kraxmal qanday aniqlanadi? 
26. Glyukoza va boshqa qaytaruvchi shakarlar qanday aniqlanadi?