Statistikasi

' RefiaviaH Р.Я, О npcnoaanaimn коммерческой прнфметикп, — Oaecga, Т.Л. 
Брюзчк;|. 1913.
- [ лчюлсвЛ.Н, Элементарная теория долгосрочных фиивясоиых onepamoi, 
— М.:Ит.тамия Л.С.Вишнякога, Уииперсигетская типография, 1891.
22

---

tarni tahlil qilish, uchinchisi (bizniiig davr) — toMov oqimlari 
tahlili, to‘rtinchisi (kelgasida) — moliyaviy invesiitsiyalar ponfeli 
va qarzlar tahlili.
2.2. Foiziar nazariyasi
Btjzor iqiisodiyoti sharoiiida kompaniyalarning asosiy vazifalai i- 
dan biri bo'sli turgan pul mablag'larini tcz va samarali joylashti- 
rishdir. Chunki pul niabiagdari vaqtli qiymatga ega, Ushbu parametrni 
ikki jiliatdan ko’rib diiqishimiz mtimkin.
1. Vaql bo'yicha pul mablagMarining qadrsizlaiii,shi bilan bog'liq 
jihat, Faraz qilaylik, sizning korxonangizda 30 min. so'm bo‘sh tur- 
gall pul rnablag'i mavjud, iuHatsiya daraja.si (yillik) 12%, Agai' mavjud 
pulni bir yil miqdorda saqlasak. Lining xarid qobiliyati pasayadi va 
joriy kun iicluin II 26,78 min, so'niga leng bodadi.
2. Kapital (pul mablag‘lari)ning aylanishi bilan bog‘liq jihat. Pul 
aylanishi deganda Lining daromad keltiradigan opcratsiya va bitini- 
larda qatnashishiga tushuniladi. Masalan, 3 yilda 30 inlii. so'm daro­
mad keltiradigan va daromadni olish variantlari liar yil 10 min, 
so'm , ikkinchi yilda — 20 min. so'm va biryo'lakay 30 min. so'm 
taklif ctilmoqda. Mozirgi paytda haito iqiisodiy ma’iunioiga ega 
bo'lmagan kishi ham ikkinchi va uchinchi variaiudan bosh tortsa 
kerak. Bu juda to'g'ri qaror. Lekin .sliartlarni ozroq o'zgartirsak-chi? 
Masalan, birinchi yilda 5 min. so'm . ikkinchi yilda 10 min. so'm va 
uchinchi yilda 15 min. so'm bo'lsin. Inflalsya darajnsi birinchi vari- 
antda 9%, 10%, 8% ga tcng. Ikkinchi varianlda — 8%, 9%, 7%, 
5%. Daromadni lo'lash muddati ikki martaga (1,5 yilda) almashti- 
rildi. Sharoit o'zgarishi bilan qabul qitinadigan qaror ham o'zgarishi 
kerakligi lushunarli.