Стилистика тилшуносликнинг ажралмас қисми бўлиб, у бадиий нутқнинг ифодаланиш услублари, уларнинг таъсирчанлиги ва умуман инсон нутқини ўрганадиган фандир


Exercises: I. Questions for discussion


Download 333.35 Kb.
bet79/88
Sana07.04.2023
Hajmi333.35 Kb.
#1340269
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   88
Bog'liq
стилистика

Exercises:
I. Questions for discussion:
I. What is a rhetorical question? How does the interplay of two structural meanings take placein rhetorical questions?3. In what constructions is a rhetorical question realized? 4. What is the stylistic function of a rhetorical question?


II. Classify the following rhetorical questions according to structural types:
I. I. Now, how can creatures such as that — so delicately magnificent and mad — possibly find time for the routine labour of begetting young? Or for exercises of instinct in self-defence? 2. "There are no photo-copies", he shouted back. "Do you think I've had nothing else on my mind since last night but go running around with a dead man’s deadly poison, getting them photographed the letters photographed? 3. Now, who knew for whom the song was really intended? For one? For all? For the potency of love in everyone and everything, even in the ship's officers, lofty anddispassionate on the white bridge?4. Yet, his imagination, building on the photographs of his mother which remained—mild, youthful, slim, of the twenties — composed someone unlike Fufu Hanem. But if she had lived —'how much of grace and impetuous, fragile beauty could have survived these twenty years which were his life?
2.1. Розимисан, қора кипригим, Сочларинггатароқайласам. Розимисан, юракқонимданКўзларимгахинобойласам? 2. Ёизҳорэтаймиошкортилбилан, Ёйўлгачиқаймидастагулбилан? 3. Севганимданйиғласамайбми? Ёкўзёшни яширганмаъқул? Ёйиғлаганкўнгилмайибми? Жавоббергин, эй ёноғигул? 4. Унинг дуркунқаддигаеростиданҳавасбиланқараб: "НаҳоткибуқизҳамёшлараҳлоқиҳақидаМаратбиланҳамфикрбўлса" дебғалатироқразмсолиб ... 5. Буҳаётниокопларда, землянкаларда, қорда, бўронда, ўтваўлимгирдобида, хастахоналардабағрихунбўлибсоғинмаганмиди? 6. Унисимаҳалладануялса, бунисимаҳалладануялса, унданимабўлади? 7. Бутушмиёхаёл, бунатурликуй, Қаерданбуқушларсайраши? Ўрмоншамолимас, жанглардудимас, Қайданрайҳонҳиди, елнингяйраши?

Litotes is an utterance where an affirmative meaning is expressed in the negative form. It is used to diminish the positive meaning. Instead of "He is a clever man" we say "He is not a silly man". In this case we have intentional restrain which produces a stylistic effect.
In litotes the negative particle "not" stands before the word with a negative meaning: "Her figure was evidently not bad" means "It was good"; "She did not dislike a bit of scandal — means "She liked it"; "She is not without taste" means "she has taste".
It is an SD where two meanings are materialized simultaneously: the direct meaning (negative) and transferred meaning (affirmative): He had mitigated the tyranny; but he had also been to a large extent its instrument and had not infrequently enjoyed its fruits (I. Murdoch).
In litotes we have two meanings of quality - positive and negative. The positive meaning is in opposition to the negative meaning. The negative part is under double stress. This double stress helps to overestimate the whole construction. In usual negative constructions we do not have double stress and emphasis.
Litotes as an SD must not be mixed up with logical negation. Sometimes litotes serves to make a negative statement less categorical: I've received your letter the terms of which not a little surprised me. Litotes is used in different styles of speech but official and scientific prose.
Литота.Бадиий адабиётдабирорнарса, воқеаватушунчанинг ижобийбелгисини кичрайтириб, заифлаштириб, кучсизлантирибтасвирлашусулидир. Масалан: "У ақлли" дейиш ўрнига "У аҳмоқэмас" деб айтишимиз мумкин. Бу икки синонимик ифода воситаларидан бири, яъни "эмас" инкор юкламаси билан берилган гапни кучсизлантиришдир. "Унинг кўриниши ёмон эмас эди" ўрнига "Кўриниши яхши эди" десак ҳамбўлади.
Юқорида кўрсатиб ўтганимиздек, литота ижобий белгини тасдиқлаш усулидир. Лекин баъзан унинг таркибида шундай тушунчаларни ифода этувчи сўзлар бўладики, уларнинг белгилари салбий бўлиши мумкин. Чунки инкор ёрдамида ижобий белгини крсатиш учун инкор белгини инкор этмоқ керак. Литотада бир вақтнинг ўзида икки маъно- яьни тўғри инкор ва кўчма ижобий маънолар ифодаланади. Масалан: Бу сўзнинг мазмуни шу қадар иссиқ, Қуёш бир кичик шам унинг ёнида. (У.)
Литота тушунча ёки нарсанинг белгисини кичрайтириб, заифлаштириб қолмасдан, балки ифодани эмоционал жиҳатдан безайди. Муаллиф нарса ёки ҳодисанинг аҳамиятини таъкидлаб, бўрттириб кўрсатиш мақсадида бошқа бир нарса ёки ҳодисани унинг асл ҳолатига нисбатан кичрайтириб тасвирлайди. Бу стилистик воситада доим бир-бирига зид бўлган икки маъно - ижобий ва салбий маънолар тўқнаш келади, бунда бир сифат литотанинг мустақил маъноли қисми орқали ифодаланса, иккинчиси инкор орқали ифодаланади: Бу зот диний олим бўлиши устига сиёсатдан ҳам хабарсиз эмас эди.
Литотадаги инкор юкламаларга доим кучли урғу тушади, бу эса уни оддий инкор гаплардан ажратиб туради, чунки оддий инкор гапларда инкор юкламаси ажратилиб талаффуз этилмайди: Энди унинг хаёлида ҳамма нарса бўш ва маъчосиз эмас эди. Литота билан лисоний мантиқий хусусиятдаги инкорни адаштириб юбормаслик керак. Баъзан литота инкор гапларнинг қатъийлигини камайтириш учун қўлланилади: Сизнинг хатингиз мени бетараф қолдиргани йўқ.
Литота одатда бадиий услубда қўлланилади. Бирон бир белгини атайлаб кичрайтириш ҳам литотанинг вазифасига кириши мумкин. Шу ҳолатида у жонли сўзлашув услубида ҳамучраб туради.



Download 333.35 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   88




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling