Суюн каримов ўзбек тили функционал стилистикаси

Хованская 3.1/. Стилистика французского язьжа. - М.,1984, с. 14.
Неологизмлар. Табиат ва жамиятдаги нарса ва
ҳодисаларининг тилдаги янги ифодаси сифатида вужудга келадиган неологизмлар БУда салмоқли ўринга эга.¹⁰⁰ Улар тилда аввалдан бор бўлган бирликларнинг ҳозирги тил лексик- грамматик меъёрига гайри одатий бўлган тартибда қўлланишидйр.¹⁰¹
Бадиий ижод билан боглиқ бўлган нсологизмларнп
окказионализмлар (Э.Бегматов), индивидуал-стилистик
неологизмлар (Х.Абдураҳмонов, Н. Маҳмудов) тарзида аташлар учрайди.
Бадиий ижодда доимо янги сўз ясашга интилиб келинади. Бу яратилган сўзлар ўша матннинг ўзида қолиб кетиши, тилдан мустаҳкам ўрин олмаслиги мумкин. Бу нарса маълум шароит ва вақт билан боғлиқ. Аммо унинг, ҳеч бўлмаганда шу матнда, таъсири бўлиши шубҳасиз: Қалдиргочлар учди ларзакор
(А. Орипов); Лекин фақирга энг улуг туюлган фазилатлари - Ҳазрат Мирнинг истеъдодшуносликлари-ю,
заковатпарварликлари эди (П. Қодиров) каби. Бу каби сўзлар янги семантик оттенкаларнинг пайдо бўлишига асос яратиши мумкин.
Неологизмларга хос бўлган хусусиятлардан яна бири
шундаки, уларнинг муаллиф назарда тутган маъноси матний қуршовдагина реаллашади: Шуниси борки, биздаги
санъатшуносларнинг кўпчилиги шунақа. Ҳар қандай картинага дуч келсангиз бир хил қолипдаги анъанавий гапларни тизиб ташлайди. Булар туйгуси ўтмаслашиб, фикрлашдан ҳам ортда қолган шунослардир (Н. Қобул).
Яна бир характерли хусусият - уларда муаллифнинг субъектив баҳоси акс этишидир. Ҳарқалай, ижодда ўз овози ва индивидуал услубига эга бўлишга интилиш мавжуд экан, яш и сўз яратишга бўлган қизиқиш ҳам давом этаверади.
Фразеологизмлар. Узбек тили ФБлари бо^асида ўзбек тилшунослигида сезиларли ишлар қилинган.^{1 2} Уларнинг
¹⁰⁰ Қаранг: Миртожиев М. Окказионал маъно//Ўзбек тилшунослиги масалалари. ТошДУ асарлари. №443. — Тошкент, 1973; Дониёров /'., Тошпўлатов />. М. Шайхзоданинг сўз маъносини ўзгартириш ва сўз ясаш махорати//Ўзбек тили ва адабиётн, 1974, №2; Триев />. Ц]айхзода поэзиясида окказионализмлар// Ўэбск тили стилистикасидан кузатишлар. — Самарканд, 1981 ва бошкалар.