T atamuratova, X. Ergasheva, M. Qurbonov mutaxassislik

Uslubiy ishlanmaning yoyma varianti (senariy) Ma'ruza mash uloti tizimi, turlari va tarkibi

• 
  qituvchi ma'ruza mash uloti berilgan b limning asosiy maqsadini tushuntiradi.
  
• 
  Malakali kadrlarni tayyorlashda ma'ruza mash ulotining ahamiyatini ta'kidlaydi.
  
• 
  Ma'ruza turlarini sanab tadi.
  
• 
  Ma'ruza mash uloti tarkibini tushuntiradi.
  
• 
  Ma'ruza mash ulotlariga q yilgan talablarni shakllantiradi. Ma'ruza (Lektio) s zi aynan tarjima qilinganda « qish» degan ma'noni anglatadi. U rta asr universitetlarida quyidagicha amalga oshirilgan: manbalardan matnlar qilgan, s ngra talabalar unga izoh berishgan. XVIII asrdan boshlab ma'ruza shaklini zgartirgan. Bunda qituvchi o zaki hikoya qilib bergan va u yoki bu k rgazmalardan foydalanilgan.
  

Ma'ruza mashg*ulotining tizimi
Talabalarda bilimni zlashtirish darajasi turlicha. Ba'zilar yangi materialni faqatgina qabul qiladi va fikrlaydi, ba'zilar esa olingan bilimni dastlabki holatlarda qoilashi ham mumkin.

63
Bu holatni va materialni rganishning doimiyligini, talabalar ularni chuqur anglashi lozimligini e'tiborga olgan holda materialni aniq rejalashtirish, ya'ni, fan b yicha mash ulotning butun tizimini qamrab olish kerak.

Mash ulot tizimi ma'lum mavzu ustida mantiqan ishlash, malaka va k nikmalarni maqsadli y naltirishni shakllantirish imkonini beradi.
Uni rejalashtirishda talabalar yangi materialni z vaqtida idrok etishlari lozimligini e'tiborga olish kerak. S ngra yangi material bilan tanishuv, ya'ni idrok etish, flkrlash, dastlabki bilimni mustahkamlash rejalashtiriladi. zlashtirishning keyingi bosqichi takrorlash, birlashtirish, bilimni tizimlashtirish, yangi hollarda q llash hisoblanadi. Maxsus fanlar b yicha ma'ruza mash ulotlari uchun olingan bilimlarni takrorlagan va yangi bilimlarga ega b lgan holda ishlab chiqarish jarayonining texnologik sikllarini bayon qilishning
uzluksizligi va ketma-ketligi xarakterli hisoblanadi.
Bu xomashyoni tayyor mahsulotga aylantirishga qodir texnologik jarayonlarni tasavvur qilish uchun juda muhim.
Shu maqsadda maxsus fanlardan ma'ruza mash ulotlari tizimini taxminiy rejalashtirishni k rib chiqamiz.
Un ishlab chiqarish uchun eng avvalo xomashyoning, ya'ni bu doyning xossalari, uni ishlab chiqarishga tayyorlash usullari bilan tanishib chiqiladi. S ngra xomashyo ishlab chiqarishga tayyor b lsa, keyingi bosqichga, ya'ni texnologik sikl - tozalash jarayoniga tiladi. Bunda don «qora bunkerlar»dan tozalovchi mashinalarga, s ngra yuvish, namlash va namiqtirish jarayoniga uzatiladi. Yuvilgan, namlab namiqtirilgan don oxirgi tozalash bosqichini ham tgandan keyin un tortish b limiga yuboriladi.
Oziq-ovqat mahsulotlari, shuningdek, non ishlab chiqarishni rgatishni uni pishirish uchun kerak b lgan xomashyo xossalari va ishlab chiqarishga tayyorlash usullarini k rib chiqishdan boshlash lozim. Xomashyo ishlab chiqarishga tayyor b lgach, keyingi bosqich, ya'ni texnologik sikl - unli yarim tayyor mahsulotlar tayyorlash, xamir qorish va yetiltirish bosqichi k rib chiqiladi. Texnologik siklning s nggi bosqichi xamir b laklashning asosiy bosqichi hisoblanadi. S ngra tayyor b lgan xamirning pishirish jarayoni k rib chiqiladi.


(A


Texnologik siklning tugallovchi bosqichi nonni saqlash va uni savdo larmoqlariga uzatishdir.
Materialni ketma-ket bayon qilishning aynan shunday tizimi berilgan fanni yaxshi qabul qilishga va zlashtirishga yordam beradi.