T. C. Fatih sultan mehmet vakif üNİversitesi LİsansüSTÜ EĞİTİm enstiTÜSÜ tarih anabiLİM DALI tarih programi yüksek lisans tezi

Saltık-nâme, s. 464. 
53
Saltık-nâme, s. 592. 
54
Saltık-nâme, s. 610
. 

---

30 
bir câmi’ yapdılar. Rub’-ı meskûnda ancılayın bir dahı olmaya. Rûm’un 
Kudüs’idür ve Şerîf mübârek yirdür.”
55
Başta Âşıkpaşazâde olmak üzere kendinden sonraki pek çok tarihçiye 
kaynaklık etmiş olan Yahşi Fakih’e ait Menâkıb-ı Âl-i Osman
56
adlı eser, günümüze 
ulaşmamış olsa bile
57
bahsi geçen türlerde yazılmış en eski Osmanlı tarihi kabul 
edilmektedir.
58
Günümüze ulaşmış ilk yazılı Osmanlı kaynağı olarak Ahmedî’nin 
İskendernâme adlı eserinin sonuna eklenmiş olan Dâsitân-ı Tevârîh-i Mülûk-i Âl-i 
Osman adlı eser gösterilmektedir.
59
 
Osmanlı tarihçiliğinin ilk nüveleri II. Murad’ın 
teşvikiyle atılmış, tercüme edilen eserlerin yanında, ilk müstakil Osmanlı tarihleri bu 
dönemde yazılmaya başlanmıştır. II. Murad dönemi, yazarı belli olmayan Tevârih-i 
Âl-i Osman geleneği ve kronik takvim yazıcılığının başlangıç dönemi olmuştur.
Dolayısıyla bu dönem Osmanlı tarih yazıcılığının başlangıcı olarak kabul 
edilmiştir.
60
Kendi döneminden sonraki tarihçilere kaynaklık eden bu eserler, 
şüphesiz Osmanlı tarihi açısından oldukça önemlidir. Osmanlı tarih yazıcılığının 
kuruluştan çok daha sonrasına tekabül ettiği düşünüldüğünde bahsi geçen eserlerin 
önemi daha iyi anlaşılmaktadır.
Bu bağlamda incelenen, II. Murad’a sunulmuş olan, H. 824/M. 1421 ve H. 
848-849/M.1445-1446 tarihli kronolojik takvimlerde Kudüs hakkında daha çok 
Beytü’l-Mukaddes tabirinin kullanıldığı görülmüştür. H. 848-849 tarihli takvimlerde 
Kuds’un Sultan Salahaddin tarafından fethinden…
61
şeklindeki ifadenin yanında 
H.824 tarihli takvimde geçen ifade Salâhaddin eliyle Beytü’l-Mukaddes’in 
55
Saltık-nâme, s. 613. 
56
Bu eserin Yıldırım Bayezıd zamanına kadar olan hadiseleri içerdiği ve II. Murad devrinin ilk 
yıllarında yazıldığı bilinmektedir. 
57
Yahşi Fakih’in eserinin günümüze ulaşıp ulaşmadığı tartışmalıdır. Ayrıntılı bilgi için bkz: Haşim 
Şahin, “Yahşi Fakih”, DİA, C. XXXXIII, 2013, s. 181-182.
58
Abdülkadir Özcan, “Osmanlı Tarihçiliğine ve Tarihi Kaynaklarına Genel Bir Bakış”, FSM İlmî